راهکارهایی برای نگهداری صحیح از خودرو

برای اینکه عمر مفید خودروی خود را افزایش دهید، نیاز است که برخی نکات را رعایت کنید. با انجام این کارها نه تنها در هزینه‌هایی که ایجاد می‌شود صرفه‌جویی خواهید کرد، بلکه استفاده از خودرو برایتان لذت‌بخش می‌شود. در اینجا راهکارهایی برای نگهداری صحیح از خودرو را بررسی می‌کنیم.

عمر مفید خودروهای خارجی چیزی در حدود 320 تا 400 هزار کیلومتر برآورد شده که این رقم یک بازه‌ی زمانی در حدود 10 ساله را شامل می‌شود. اما در رابطه با خودروهای داخلی این ارقام بسیار پایین‌تر از استانداردهای جهانی است. مطابق آمارهای جدیدی که ستاد معاینه فنی تهران در سال 1397 منتشر کرده است نرخ استهلاک خودروها در تهران و سایر کلان شهرهای مشابه آن، بیش از حد انتظار است.

طبق این آمار، 50 درصد از خودروهایی که هنوز زمان اخذ معاینه فنی آنها فرا نرسیده‌‌، در آزمایشات معاینه فنی برتر رد شده‌اند.

به عقیده کارشناسان، ترافیک سنگین و شیب زیاد در اکثر مناطق تهران و سایر شهرهای مشابه، علت اصلی کاهش عمر مفید خودروها و افزایش میزان آلایندگی آنها است.

خودروها به هیچ وجه برای درجا کار کردن ساخته نشده‌اند و ترافیک سنگین کلان شهرها، فشار مضاعفی را بر آنها تحمیل می‌کند.

از سوی دیگر کیفیت پایین سوخت از جمله عواملی است که کاتالیزور خودرو را در بازه‌ی زمانی محدودی مستهلک و آلایندگی آن را افزایش می‌دهد.

علاوه بر تمامی موارد یاد شده، باورها و عادات غلط ما ایرانیان در حین رانندگی و عدم نگهداری صحیح از خودرو نیز از جمله مواردی هستند که هر ساله خسارات مادی و معنوی بسیاری را بر ما و جامعه تحمیل می‌کند.

در اینجا به طور اجمالی برخی از این اشتباهات حین رانندگی را با یکدیگر مرور می‌کنیم:

• نگه داشتن پدال ترمز برای عبور از سرعت‌گیر

در حین ترمز بیش از نیمی از وزن خودرو به چرخ‌های جلو اعمال می‌شود. از طرفی هم ترمزها طوری طراحی شده‌اند که به‌صورت ضربدری عمل می‌کنند. این امر به دلیل این است که اگر ترمز یک طرف خودرو عمل نکرد، طرف دیگر به‌موقع عمل کند. اگر سرعت شما در حین نزدیک شدن به سرعت‌گیر، زیاد باشد، هنگام رد شدن از روی سرعت‌گیر، خودروی شما یا سر می‌خورد و یا به طرفین منحرف می‌شود که در نهایت موجب تصادف می‌شود. بهترن کار این است که قبل از نزدیک شدن به سرعت‌گیر، ابتدا پا را روی پدال ترمز گذاشته، سرعت را کم کنید و به آرامی از روی آن رد شوید. شتن شیشه‌ها به‌جای استفاده از کولر

 این مورد یکی از شایع‌ترین اشتباهات در میان رانندگان ایرانی است. آزمایش‌ها نشان می‌دهند که برخلاف تصور بسیاری از ما، پایین نگه داشتن شیشه در مقایسه با روشن نگه داشتن کولر، میزان مصرف سوخت را تا 40 درصد افزایش می‌دهد.

• خلاص نکردن دنده پشت چراغ قرمز و ترافیک

این مورد باعث فشار زیادی روی کلاچ و گیربکس می‌شود.

• تعویض نکردن به موقع فیلتر روغن

تعویض نکردن به ‌موقع فیلتر روغن و یا استفاده از فیلترهای ارزان و بی‌کیفیت از جمله عوامل آسیب‌رسان به خودرو است.

• بالا آوردن ترمز دستی بدون استفاده از دکمه‌ی آن

 بسیاری از ما تصور می‌کنیم که دکمه‌ی تعبیه شده در ترمز دستی‌ها فقط برای پایین آوردن آن کارایی دارد. در صورتی که در حین بالا آوردن ترمز دستی نیز باید از این دکمه استفاده کنید. زیرا رعایت نکردن این نکته، علاوه بر ایجاد خرابی در چرخ دهنده‌ها، فشار بسیار زیادی را به سیم ترمز دستی وارد می‌کند.

• اطلاع نداشتن از ضرورت تعویض روغن گیربکس

واسکازین هم مانند سایر روغن‌ها نیاز به تعویض دارد. این یکی از نکاتی است که رانندگان ایرانی از آن بی اطلاع هستند. تعویض به موقع روغن گیربکس یکی از اصلی‌ترین عوامل ارتقاء کارکرد و سلامت آن است.

• گرفتن همزمان ترمز و کلاچ برای توقف خودرو

نگه داشتن همزمان ترمز و کلاچ باعث کاهش نیروی ترمز می‌شود که این روند توقف خودرو را کند می‌کند. بهتر است ابتدا با نگه داشتن ترمز، سرعت خودرو را کم کرده و قبل از به لرزه افتادن و خاموش شدن خودرو، با کلاچ آن را متوقف کنید.

• استفاده از آب لوله کشی در رادیاتور و منبع شیشه‌شوی

 دامنه‌ی آسیب‌های استفاده از آب لوله کشی تنها به رادیاتور محدود نمی‌شود، بلکه واتر پمپ، موتور و واشر سرسیلندر خودرو را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.

همچنین استفاده از آب لوله‌ کشی در منبع شیشه‌شوی، علاوه بر ایجاد رسوبات فراوان در منبع، آسیب های فراوانی را نیز متوجه شلنگ‌ها، نازل‌ها و پمپ می‌کند. بهترین گزینه برای این کار استفاده از آب چند بار جوشانده شده است.

• سنگین کردن بیش از حد خودرو و استفاده غیرضروری از باربند

خودروی سواری برای جابه‌جایی بار و اثاثیه منزل ساخته نشده است. قرار دادن لوازم سنگین در صندوق عقب ماشین، موجب آسیب جدی به آن شده و مصرف سوخت را افزایش می‌دهد.

درصورتی که به باربند نیاز ندارید، آن را باز کنید.

• سوخت گیری بعد از روشن شدن چراغ سوخت

قبل از اینکه چراغ بنزین روشن شود، اقدام به سوخت‌گیری کنید. این کار سبب وارد شدن رسوبات و ناخالصی‌های موجود در باک به پمپ بنزین، فیلتر بنزین و در نهایت انژکتور می‌شود.

• انتخاب روغن موتور اشتباه

یکی از مهم‌ترین فاکتورها در انتخاب روغن، توجه به نوع و سطح کیفی آن است. روغن موتور اشتباه، آسیب جدی به خودرو وارد می‌کند.

• تکلیه دادن پا روی کلاچ

این موضوع هم از جمله عادت‌هایی است که بعضی از رانندگان ناخواسته با آن درگیر هستند. در بسیاری از موارد راننده علیرغم سرعت بالا و قرار گرفتن روی دنده‌های بالاتر مانند 4 یا 5، با تکیه ناخواسته روی کلاچ نوعی خلاصی و فشار را به جعبه دنده و گیربکس تحمیل می‌کند.

• گاز دادن قبل از خاموش کردن و یا روشن کردن خودرو

از دیگر عادت‌های بعضی از رانندگان، گاز دادن قبل ازخاموش کردن خودرو است که از زمان خودروهای انژکتوری با آن خو گرفته‌اند. نکته قابل تذکر این است که این مساله در خودروهای انژکتوری اثر عکس داشته و به شدت به آنها آسیب وارد می‌کند. این عمل همچنین مقداری بنزین نسوخته را در موتور باقی می‌گذارد که در خرابی سوزن انژکتور بسیار تاثیر گذار خواهد بود.

گاز دادن قبل از روشن کردن خودرو در مدل‌های انژکتوری نیز از دیگر اشتباهات است. در خودروهای قدیمی برای بهتر روشن شدن آنها، قبل از روشن کردن چراغ، به خودرو گاز می‌داند که این کار برای نوع انژکتوری پیشنهاد نمی‌شود.

• استفاده از کولر در حالت توقف خودرو

روشن کردن کولر در حین توقف نیز آسیب جدی به موتور خودرو وارد می‌کند.

• استفاده از دزدگیرهای غیر استاندارد

دزدگیرهای غیراستاندارد موجب آسیب به سیسم برق خودرو خواهند شد.

• جدی نگرفتن صداها و لرزش‌های غیرعادی

عادت به روشن کردن همزمان خودرو و سیستم صوتی و گوش دادن مداوم به موسیقی می تواند تمرکز شما را از صداها و لرزش‌های خودرو و ایرادات احتمالی آن منحرف کند.

• استفاده از رینگ‌های سنگین و غیراستاندارد

رینگ‌های سنگین موجب فشار مضاعف به خودرو شده و مصرف سوخت را افزایش می‌دهند.

توصیه‌هایی ضروری و مهم برای مراقبت و نگهداری از خودرو

1) فشار باد لاستیک‌ها را حداقل ماهی یکبار بررسی کنید. میزان فشار استاندارد برای هر خودرو در دفترچه‌ی راهنمای آن ذکر می‌شود.

2) بالانس چرخ‌ها را به‌طور دوره‌ای بررسی کنید. در این رابطه در مقاله «چگونه از پنچری خودرو جلوگیری کنیم؟» توضیحاتی را ارائه کردیم.

3) توصیه می‌شود تا جلوبندی، سیستم فرمان و سیستم تعلیق خودرو هر سه ماه یکبار مورد بازدید قرار گیرند.

4) طبق دستور سازنده و یا با نظر مکانیک خود، با زمان‌بندی معینی تایرهای خود را جابه‌جا کنید.

5) از روشن کردن کولر در حالت توقف خودداری کنید.

6) شمع‌های خودرو باید هر 20.000 کیلومتر تعویض شوند.

7) لنت ترمز و صافی بنزین باید هر 15.000 کیلومتر تعویض شوند.

8) سرویس و تعویض تسمه تایم را طبق زمان‌بندی استاندارد خودروی خود انجام دهید. تسمه تایم هر 60 تا 80 هزار کیلومتر نیاز به تعویض دارد.

9) فیلتر هوا را بعد از هر 5000 کیلومتر تعویض کنید.

10) همیشه روغن ماشین را بررسی کنید.

11) حتی المقدور از پارک کردن خودرو در زیر آفتاب خودداری کنید.

12) زمان‌بندی لازم جهت رسیدگی به سرویس‌های دوره‌ای و تعویض قطعات مصرفی و یا حساس خود را با درج تاریخ و کیلومتر در دفترچه‌ای ثبت کنید.

13) علائم هشدار خودرو را جدی بگیرید.

14) در صورت روشن شدن چراغ استپ، خودرو را به هیچ عنوان جابه‌جا نکنید.

15) نشت مایعات خودرو، مانند روغن موتور و روغن ترمز را در سریع‌ترین زمان ممکن بررسی کنید.

16) به‌طور مستمر روکش سیم‌های خودروی خود را بررسی کنید. به سادگی از هیچ گونه تغییری عبور نکنید.

17) پس از شست‌وشوی خودرو تا حد امکان آن را با دستمال خشک کنید.

18) شست‌وشوی بخش‌هایی از خودرو مانند موتور با مواد نامناسب، می تواند به آن آسیب وارد کند. پاشیدن پرفشار آب روی قطعاتی مانند کویل، دلکو، شمع‌ها و سیستم تزریق سوخت و سنسورهای الکتریکی می‌تواند مشکلات گوناگونی را برای خودروی شما به‌وجود بیاورد.

19) در صورت شست‌وشوی خودرو، قبل از روشن کردن آن تمام سوکت‌ها، شمع‌ها و وایرها را با دقت خشک کنید.

20) در صورت استفاده از سیستم‌های صوتی پرقدرت، از یک باتری اضافه و یا دینامی با قدرت بالاتر استفاده کنید.

21) نوسان نور چراغ‌ها در هنگام درجا کار کردن خودرو و همچنین عمل نکردن برخی از کلیدها نشان دهنده‌ی مشکلاتی جدی در سیستم برق خودرو است. رسیدگی به این موارد را هیچ‌گاه به بعد موکول نکنید.

22) مشکلات کمتر متداولی مانند افزایش مصرف سوخت و یا کاهش توان موتور از جمله مواردی هستند که تشخیص آنها نیاز به دقت و توجه بیشتری نسبت به سایر موارد دارد. در چنین مواقعی شاید تنظیم موتور برایتان کارگشا باشد.

یکی از نکات بسیار قابل تامل در نگهداری از خودرو توجه به عواملی است که اغلب نادیده گرفته می‌شوند. مواردی مانند نصب سیستم‌های صوتی قدرتمند که تاثیرات بسیار مخربی را روی دینام و باتری خودرو بر جای می‌گذارد و سیستم برق و سیم کشی خودرو را با سرعت بسیار بالایی مستهلک می‌سازد.

همچنین به خاطر داشته باشید که علیرغم تصور اکثر ما، استفاده از خودرو در فواصل نزدیک (در حدود کمتر از 3 کیلومتر) نه تنها موجب کاهش استهلاک آن نمی‌شود بلکه اثر عکس روی آن دارد.

در پیمودن فواصل کوتاه و خاموش کردن سریع خودرو آسیب‌هایی جدی به موتور وارد می‌شود؛ زیرا با توجه به نرسیدن موتور به دمای مورد نیاز، این امر موجب فرسایش موتور و تجمیع رسوب روغن در داخل آن می‌شود.

در پایان توصیه می‌شود تا علاوه بر پرهیز از شتاب‌گیری و ترمز زدن‌های مکرر در حین رانندگی؛ پس از مسافت طولانی و پیش از بستن سوئیچ، اجازه دهید تا فن خودرو خاموش شود.

 رعایت تمامی موارد گفته شده در این مقاله در نهایت کمک می‌کنند تا عمر مفید خودروی شما افزایش یافته و هزینه‌های تعمیر و نگهداری شما تا حد بسیار بالایی کاهش یابد.