سیر تا پیاز آشنایی با قطعات پنکه به زبان ساده
پنکه یکی از سیستم‌های خنک کننده قدیمی است که همچنان طرفداران بسیار زیادی دارد. امروزه انواع مختلف پنکه با تکنولوژی‌های پیشرفته در بازار موجود است که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. این محصولات نیز همانند دیگر کالاهای برقی به مرور زمان دچار استهلاک و خرابی می‌شوند. از این رو برای عیب یابی یا تعمیر پنکه و تنظیم قطعات آن باید با اجزا این محصول آشنایی کامل داشته باشید. بنابراین اگر می‌خواهید برای درباره قطعات پنکه اطلاعات بیشتری بدست آورید در ادامه این مقاله همراه ما باشید.
فهرست محتوا
لیست قطعات پنکه و کاربرد هرکدام
پنکه‌ها دارای انواع مختلفی هستند، اما اغلب قطعات و عملکرد مشابهی دارند و تنها در برخی موارد جزئی، آپشن‌ها، محل قرارگیری باهم تفاوت دارند. هر پنکه از اجزایی نظیر: پره‌های خنک کننده، شبکه‌های سیمی (محافظ پره‌ها)، پایه، صفحه کلید، استاتور، موتور فن، خازن، تنظیم کننده خفگی و … تشکیل شده است.
پایه پلاستیکی پنکه (Rubber Feet):
پایه بخش نگه‌دارنده پنکه است که علاوه بر نگه داشتن آن در جای خود، لرزش‌های سطح را هنگام روشن بودن پنکه جذب می‌کند.
تنظیم کننده خفگی (Regulator Choke):
گاهی اوقات هنگام روشن بودن پنکه فرکانس‌های دریافتی بیش از حد بالا هستند. این قطعه در واقع فرکانس‌های دریافتی را تنظیم می‌کند تا در نهایت از قطع شدن شبکه برق جلوگیری شود.
خازن (Capacitor):
قطعه‌ای که باعث چرخش فن در پنکه‌ها می‌شود، خازن است. این بخش در واقع از طریق بار شار مغناطیسی که تحت عنوان گشتاور شناخته می‌شود؛ مسئول به حرکت درآمدن فن است.
پیچ ثابت کننده تیغه (Blade Bush Fixing Screw):
این قطعه بخش جدایی ناپذیر در حرکت چرخشی فن الکتریکی است که پره‌ها را محکم نگه می‌دارد. این پیچ از جنس فلز است و در واقع محور مکانیزم چرخش پره‌ها است.
اسپیندل (Spindle):
اسپیندل یا درختچه اصلی فن را می‌توانید در مرکز هر پنکه برقی مشاهده کنید. این قطعه نقش اتصال دهنده چرخشی بین پره‌های فن را ایفا می‌کند.
جلد (محافظ) جلو (Front Cover):
این قطعه از محصول وظیفه محافظت از قطعاتی مانند اسپیندل عمودی فن الکتریکی، استاتور و دیگر دنده‌های چرخشی را دارد و تمام این قطعات را در خود جای می‌دهد.
استاتور (Stator):
این قطعه باعث ایجاد میدان مغناطیسی می‌شود و نیروی مورد نیاز فن برقی را تامین می‌کند. این آرمیچر چرخان در واقع با ارسال رسانایی الکترونیکی در سرتاسر میدان، نیروی مورد نیاز گشتاور فن دستگاه را تامین می‌کند.
دستگیره نوسان‌ساز (Oscillator Knob):
یکی از ویژگی‌های پنکه‌های رومیزی و ایستاده حالت چرخان آن‌ها است. این ویژگی باعث افزایش پوشش‌دهی سیستم خنک کننده می‌شود. دستگیره نوسانگر همان قطعه‌ای است که به حرکات نوسانی فن کمک می‌کند. این دستگیره در پشت فن قرار دارد که با کشیدن آن به سمت بالا حالت نوسانی سیستم فعال می‌شود. برای غیرفعال کردن این حالت نیز کافیست این دستگیره را به سمت پایین فشار داده و به جای اول خود برگردانید.
جلد پشت (Back Cover):
درپوش محافظتی که در پشت پنکه قرار دارد و تمامی قطعات داخلی که در قسمت سر قرار دارند، محافظت می‌کند. این قاب در واقع گیربکس، دستگیره نوسان‌ساز، سیم‌های برق و پیچ‌های مسی را دربرمی‌گیرد.
اسپیندل عمودی (Vertical Spindle):
این قطعه را می‌توانید در نزدیکی دستگیره نوسان‌ساز پیدا کنید. اسپیندل عمودی در واقع به حرکت در جهت موازی با پره‌ها به صورت عمودی و همراه با حرکت نوسانی فن حرکت می‌کند.
گیربکس (Gearbox):
قطعه اصلی یک پنکه، گیربکس آن است که در قسمت سر دستگاه قرار دارد. این بخش بیشتر از سخت‌افزار مکانیکی و در برخی محصولات نیز از سه گزینه سرعت کم، متوسط و زیاد تشکیل شده است. این قطعه انرژی خروجی را کنترل و تنظیم می‌کند. همچنین باعث کاهش یا افزایش سرعت گشتاور شده و متناسب با نیاز دستگاه آن را تغییر می‌دهد.
پیچ ثابت پشت جلد (Back Cover Fixing Screw):
این پیچ در قسمت پشتی فن قرار دارد و بدنه پشتی فن را با چرخ‌دنده چرخشی به هم متصل می‌کند.
بلبرینگ (Bush Bearing):
پنکه‌های برقی به دلیل ساختاری که دارند با چرخ‌دنده‌های متعددی پر شده‌اند. از این رو احتمال اصطکاک بالای آن‌ها وجود دارد. اینجاست که نقش بلبرینگ نمایان می‌شود. این قطعه فضای کاری ایده‌آلی را برای عملکرد چرخ‌دنده‌ها فراهم می‌کند.
پیچ ثابت پیوند (Link Fixing Screw):
پیچ ثابت پیوند در نزدیکی پایین سر، درست زیر دستگیره نوسان‌ساز قرار دارد. وظیفه این قطعه محکم نگه‌داشتن دستگیره است.
سوئیچ (Switch):
نقش این قطعه روشن و خاموش شدن دستگاه است. شاید در ظاهر عمل بسیار ساده‌ای باشد، اما مکانیک درگیر در داخل این قسمت پیچیده‌تر از چیزی است که فکر می‌کنید. این قسمت در مدل‌های مختلف پنکه ممکن است به شکل‌های متفاوت باشد.
پین پیوت (pivot pin):
پین پیوت در واقع محور فن الکتریکی است که در حین چرخش آن را در جای خود می‌چرخاند. همچنین فن را در حین نوسان نگه می‌دارد.
اهرم میل لنگ (Crank Lever):
این اهرم به حرکت راحت‌تر فن کمک می‌کند. به این صورت که در انتقال حرکت چرخشی به رفت و برگشتی نقش دارد که نوسان پنکه را راحت‌تر می‌کند.
شبکه سیمی محافظ فن (wire Guard):
تمام سیستم‌های داخلی پنکه، به خصوص پره‌های آن درون یک شبکه سیمی قرار دارند. این شبکه علاوه بر اجزای داخلی پنکه، از هر آنچه که در محیط بیرونی آن قرار دارد در برابر پره‌های سریع و خطرناک دستگاه محافظت می‌کند.
جلد یا کاور پایین (Bottom Cover):
این بخش تمام قسمت‌های مهم موتور پنکه را در خود جای داده و سطحی برای چسبیدن پایه‌های پلاستیکی فراهم می‌کند.
پره پنکه (Fan Blades):
یک پنکه بدون پره‌های آن تنها یک موتور چرخان است. هر پنکه از چندین پره پهن و دارای انحنا در کنار هم تشکیل شده که هوای تازه از طریق آن‌ها تولید و به محیط اطراف پراکنده می‌شود. این تیغه‌ها از جنس پلاستیک و در برخی محصولات از متریال آلومینیوم است. سرعت این پره‌ها تا 400 دور در دقیقه نیز می‌رسد و روی دوک اصلی نصب می‌شوند.
سیم برق و سیم کشی برق (Power Cord, Electric Wiring):
سیم برق برای اتصال دستگاه به برق خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. سیم کشی برق نیز با ارسال سیگنال‌های الکتریکی به موتورهای پنکه، باعث حرکت پره‌ها می‌شود.
موتور پنکه (Fan Motor):
قلب تپنده پنکه، موتور آن است. این بخش شامل: سیم کشی برق، استاتور و روتورها است که انرژی ورودی را توزیع و خروجی آن را کنترل می‌کند.
برد پنکه (Fan Board):
برد یک صفحه الکترونیکی است که علاوه بر پشتیبانی فیزیکی به عنوان یک بستر سیم کشی و اتصال قطعات مورد استفاده قرار می‌گیرد. این صفحه شامل انواع دیودها، مقاومت‌ها، خازن‌ها، تزانزیستور، لوله‌های خلا، القاکننده‌ها و … هستند. وظیفه اصلی این صفحه کنترل و برقراری ارتباط بین قسمت‌های دیگر است.
در این مقاله سعی کردیم تا شما را با قطعات پنکه آشنا کنیم. برخی از این قطعات ممکن است در یکسری محصولات موجود نباشند یا حتی بعضی کالاها دارای قطعات بیشتری نیز باشند. اما در کل این قطعات در تمامی دستگاه‌ها موجود هستند.
برای تعمیر پنکه آشنایی با اجزای دستگاه کفایت نمی‌کند. زیرا اغلب قطعات برای تعمیر نیازمند مهارت و دانش کافی در این زمینه هستند که از عهده افراد عادی خارج است. بنابراین تعمیرات کالای خود را به افراد کاردان و خبره در این زمینه بسپارید.
