ترموکوپل آبگرمکن چیست و چه کاربردی دارد؟

ترموکوپل یکی از مهم‌ترین قطعات آبگرمکن است. ترموکوپل آبگرمکن نقش مهمی در ایمنی آن دارد. کار اصلی ترموکوپل اندازه‌گیری دما و قطع و وصل جریان گاز است. در این مقاله آچارباز قصد داریم شما را با نحوه عملکرد ترموکوپل آبگرمکن آشنا کنیم و کاربرد آن را شرح دهیم. همچنین راه‌هایی در مورد نحوه تست سلامت این قطعه را می‌خوانید. ترموکوپل در اثر مجاورت با حرارت شعله به‌سرعت خراب می‌شود.

ترموکوپل آبگرمکن چیست؟

ترموکوپل‌ها یکی از اجزا و قطعات آبگرمکن‌های دیواری هستند که  اندازه‌گیری دما را برعهده دارند و با نام‌هایی مانند جفت‌های حرارتی، جفت‌های گرمایشی، ترموکوبل و سنسور سنجش دما نیز شناخته می‌شوند. به زبان ساده، ترموکوپل از دو فلز غیر هم جنس که از یک سمت به هم متصل شده‌اند، تشکیل شده‌است. با گرم شدن نقطه اتصال این دو فلز، ولتاژی در دو سر آزاد آن ایجاد می‌شود که این اختلاف ولتاژ با میزان دمای نقطه اتصال رابطه مستقیم دارد. ترموکوپل با استفاده از این روش، میزان دمای نقطه اتصال اندازه گیری و جریان گاز را قطع یا وصل می‌کند.

ترموکوپل آبگرمکن یک لوله فلزی است که سیم مفتول از داخل آن عبور می‌کند. این قطعه بر اثر اختلاف دما، توانایی تولید جریان برق در دور سر آزاد خود را دارد. وظیفه‌ی دیگر ترموکوپل برقراری ایمنی بیشتر در آبگرمکن است. اگر به هر دلیلی شعله آبگرمکن خاموش شود، ترموکوپل افت دما را تشخیص می‌دهد و بلافاصله جریان گاز را قطع می‌کند تا از انفجار و آتش‌سوزی جلوگیری کند.

ترموکوپل آبگرمکن چگونه کار می‌کند؟

ترموکوپل آبگرمکن در نزدیکی شمعک آن قرار می‌گیرد و هنگام روشن شدن شمعک و تولید حرارت، محل اتصال دو فلز ترموکوپل داغ می‌شود. بر اثر اختلاف دما بین محل اتصال و سر آزاد این فلز، اختلاف پتانسیلی ایجاد می‌شود که موجب شکل گیری جنبش مولکولی در نوک ترموکوپل می‌شود. شیر مغناطیسی بر اثر این جنبش مولکولی تا زمانی که شمعک روشن باشد، مسیر گاز را باز نگه می‌دارد. با خاموش شدن شمعک جنبش مولکولی از بین می‌رود و شیر مغناطیسی نیز مسیر گاز را قطع می‌کند.

ترموکوپل آبگرمکن چه کاربردی دارد؟

وجود ترموکوپل برای افزایش ایمنی در تمامی وسایل گازسوز ضروری است. ترموکوپل آبگرمکن‌ها در مواقع اضطراری با قطع گاز از بروز خطرات احتمالی مانند نشتی گاز و در نتیجه آتش‌سوزی جلوگیری می‌کند.

ترموکوپل‌ها علاوه‌بر حفظ امنیت آبگرمکن‌ها، در تنظیم دمای مطلوب آب نیز نقش مهمی دارند. پس از آنکه دمای آب به میزان تعیین شده برسد، ترموکوپل از طریق شیر مغناطیسی، جریان گاز را تعدیل می‌کند تا دمای آب ثابت باقی بماند.

چگونه از سلامت ترموکوپل آبگرمکن اطمینان حاصل کنیم؟

برای اطمینان از سلامت ترموکوپل آبگرمکن دو روش وجود دارد:

روش اول کنترل ظاهری آن است. برقراری اتصال صحیح دو سر ترموکوپل را بررسی کنید. چنانچه این اتصال شل یا قطع شده باشد، آن را رفع کنید. سپس سر آزاد ترموکوپل را بررسی کنید که واشر عایق آن سالم باشد تا از اتصال سر آزاد با سایر فلزات جلوگیری شود.

روش دوم برای کنترل سلامت ترموکوپل‌ها استفاده از بلندگو است. برای این کار سر ترموکوپل را حدود 30 ثانیه حرارت دهید تا اختلاف پتانسیلی که در بالا ذکر شد، در نوک آن شکل بگیرد. سپس دو سر دیگر فلز را توسط یک سیم، به بلندگو وصل کنید. اگر ترموکوپل سالم باشد، جریان ضعیفی در آن شکل می‌گیرد و در صورت اتشال به بلندگو، صدای تق کوچکی شنیده می‌شود.

نشانه های خرابی ترموکوپل آبگرمکن چیست؟

رایج‌ترین نشانه خرابی ترموکوپل آبگرمکن، روشن نماندن شعله هنگام باز بودن شیر آب گرم است. اگر ترموکوپل خراب شده باشد، با بازکردن شیر آب گرم، آبگرمکن یا روشن نمی‌شود یا پس از چند لحظه خاموش می‌شود. چنین وضعیتی نشان می‌دهد که ترمکوپل خراب است و قادر به تشخیص حرارت شمعک آبگرمکن نیست و شیر مغناطیسی جریان گاز را قطع می‌کند. در مقاله آموزش نحوه تعمیر ترموکوپل آبگرمکن دیواری به ساده‌ترین روش به صورت مرحله به مرحله نحوه تعویض این قطعه را بیان کرده‌ایم.

هرآنچه که باید در رابطه با ترموکوپل آبگرمکن و کاربرد آن بدانیم

ترموکوپل‌ها یک قطعه ایمنی در لوازم گازسوز مانند بخاری گازی، اجاق گاز و آبگرمکن‌ها هستند که از دو فلز تشکیل شده‌اند. یک سر این دو فلز آزاد و سر دیگر آن‌ها به یکدیگر متصل است. با روشن شدن شمعک آبگرمکن و ایجاد حرارت در بخش اتصال این دو فلز، جنبش مولکولی در نوک آن ایجاد می‌شود؛ در نتیجه، شیر مغناطیسی تا زمانی که شمعک روشن باشد، مسیر گاز را باز نگه می‌دارد.