انواع کارت گرافیک کامپیوتر کدام اند؟

کارت‌های گرافیک از مهم‌ترین اجزای سیستم‌های رایانه‌ای هستند که تأثیر زیادی بر عملکرد و کیفیت اجرای بازی‌ها، طراحی‌های گرافیکی و نرم‌افزارهای سنگین دارند. انواع مختلفی از کارت‌های گرافیکی با قابلیت‌ها و قیمت‌های متفاوت وجود دارند که انتخاب مناسب‌ترین گزینه تاثیر مستقیمی روی قیمت لپ تاپ و کامپیوتر دارد. در این مقاله از آچارباز می‌خواهیم انواع کارت گرافیک کامپیوتر و بهترین مدل‌های کارت گرافیک NVIDIA و AMD را برای تجربه خرید راحت‌تر معرفی کنیم؛ پس در ادامه با ما همراه باشید.

معرفی کارت گرافیک؛ اهمیت و کاربردها

کارت گرافیک یکی از مهم‌ترین اجزای سیستم‌های کامپیوتری است که در پردازش تصاویر، ویدیوها و انواع گرافیک‌های دو و سه‌بعدی نقش دارد. این قطعه تخصصی با انجام محاسبات پیچیده، بار پردازشی مربوط به نمایش و پردازش تصاویر را از پردازنده‌ی اصلی (CPU) کاهش می‌دهد و به بهبود سرعت و کارایی سیستم کمک می‌کند. امروزه کارت‌های گرافیکی نه‌تنها در اجرای بازی‌های کامپیوتری و پردازش‌های گرافیکی، بلکه در فعالیت‌های تخصصی مانند تدوین ویدیو، مدل‌سازی سه‌بعدی، هوش مصنوعی و یادگیری ماشین کاربرد دارند.

اهمیت کارت گرافیک در سرعت و کیفیت پردازش داده‌های گرافیکی است. مثلا برای گیمرها، کارت گرافیک مناسب تجربه‌ای روان و با کیفیت بالا فراهم می‌کند. در طراحی سه‌بعدی و رندرینگ، قدرت پردازش کارت گرافیکی زمان اجرای پروژه‌ها را به شدت کاهش می‌دهد. در کنار این موارد، استفاده از کارت گرافیکی در یادگیری ماشین و شبکه‌های عصبی به‌دلیل توان پردازشی بالا، باعث افزایش سرعت پردازش داده‌های حجیم و پیچیده می‌شود. به همین دلیل انتخاب کارت گرافیک مناسب با توجه به کاربردهای مورد نظر و بودجه، به یکی از مهم‌ترین عوامل در خرید سیستم تبدیل شده‌است.

نکته‌ای که باید به آن توجه کنید، تفاوت کارت گرافیک و پردازنده‌ی گرافیکی یا GPU است. کارت گرافیک مخصوص سیستم‌های رومیزی است و مستقیما به مادربرد وصل می‌شود. درون این کارت پردازنده‌ گرافیکی قرار دارد که با استفاده از فن‌های دوگانه یا سه‌گانه خنک می‌شود، البته کارت‌های گرافیکی بدون فن هم وجود داشتند که امروزه نسل‌ آن‌ها تقریبا منقرض شده‌است.

حال همین پردازنده‌های گرافیکی موجود در کارت‌های گرافیکی، به‌صورت اختصاصی برای لپ‌تاپ‌ها هم تولید و روی مادربرد لپ‌تاپ لحیم می‌شوند. اینکه GPU در لپ‌تاپ چگونه خنک می‌ماند به عملکرد شرکت سازنده‌ی لپ‌تاپ در تولید سیستم خنک‌کننده بستگی دارد؛ بنابراین لپ‌تاپ‌ها پردازنده‌ی گرافیکی دارند نه کارت گرافیک!

انواع کارت‌های گرافیکی و تفاوت‌های آن‌ها

کارت‌های گرافیکی به‌طور کلی به دو دسته‌ی اصلی گرافیک یکپارچه (Integrated) و کارت‌ گرافیک مجزا یا اختصاصی (Dedicated) تقسیم می‌شوند که هرکدام ویژگی‌ها و کاربردهای مخصوص به خود را دارند.

گرافیک یکپارچه  (Integrated)

گرافیک یکپارچه به‌صورت یک بخش از پردازنده اصلی (CPU) طراحی می‌شود و برای کاربردهای سبک‌تر به کار می‌رود. این نوع گرافیک که در بسیاری از لپ‌تاپ‌ها و کامپیوترهای خانگی وجود دارد، مناسب انجام کارهای روزمره مثل مرور وب، کارهای اداری و تماشای ویدیو است. گارفیک‌های یکپارچه ارزان‌تر و کم‌مصرف‌تر هستند، اما از نظر قدرت پردازش در سطح پایین‌تری قرار دارند و برای اجرای بازی‌های سنگین یا کارهای حرفه‌ای مناسب نیستند.

کارت گرافیک مجزا یا اختصاصی  (Dedicated)

کارت‌های گرافیکی مجزا، به‌طور مستقل از CPU عمل کرده و اغلب از ‌طریق درگاه PCIe به مادربرد متصل می‌شوند. این نوع کارت‌ها که توسط برندهای مختلفی مانند NVIDIA و AMD تولید می‌شوند، دارای حافظه‌ی (VRAM) اختصاصی و توان پردازشی بالایی هستند و برای کاربردهای سنگین طراحی شده‌اند. کارت‌های گرافیکی مجزا برای اجرای بازی‌های با کیفیت بالا، طراحی‌های سه‌بعدی، پردازش ویدیوهای با رزولوشن بالا و کاربردهای حرفه‌ای مانند هوش مصنوعی ایده‌آل هستند.

تفاوت‌های کارت‌های گرافیکی یکپارچه و مجزا

• توان پردازش: کارت‌های گرافیکی مجزا به‌دلیل طراحی و ساختار پیشرفته‌تر، توان پردازشی بسیار بیشتری نسبت به گرافیک‌های یکپارچه دارند.
• مصرف انرژی: گرافیک‌های یکپارچه به‌دلیل وابستگی به CPU انرژی کمتری مصرف می‌کنند و برای لپ‌تاپ‌ها و دستگاه‌هایی که باتری‌محور هستند مناسب‌ترند، در حالی که کارت‌های گرافیک مجزا به مصرف انرژی بیشتری نیاز دارند.
• قیمت: گرافیک‌های یکپارچه از نظر هزینه بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر هستند و در سیستم‌های اقتصادی یا میان‌رده بیشتر دیده می‌شوند، اما کارت‌های مجزا قیمت بالاتری دارند و در کامپیوترهای مخصوص بازی یا کارهای حرفه‌ای بیشتر یافت می‌شوند.
• کاربرد: گرافیک‌های یکپارچه برای کارهای روزمره و سبک مناسب هستند، در حالی که کارت‌های مجزا برای گیمرها، طراحان گرافیک و کاربران حرفه‌ای که به عملکرد بالاتری نیاز دارند، انتخاب بهتری محسوب می‌شوند.

مطالب مرتبط: ریبال کارت گرافیک چیست؟

مقایسه‌ی کارت‌های گرافیکی NVIDIA و AMD؛ کدام بهتر است؟

دو برند اصلی در بازار کارت‌های گرافیکی، NVIDIA و AMD هستند که هر دو با ارائه‌ مدل‌های متنوع در سال‌های اخیر رقابت شدیدی با یکدیگر داشته‌اند. این دو شرکت با تمرکز بر ویژگی‌های خاص و نوآوری‌های متفاوت، سعی در جلب توجه کاربران مختلف دارند. انتخاب بین دو برند یاد شده تا حد زیادی به نیازها، بودجه و نوع استفاده از کارت گرافیکی بستگی دارد. در ادامه ویژگی‌های اصلی کارت‌های گرافیکی NVIDIA و AMD را بررسی می‌کنیم تا به مقایسه‌ بهتری دست یابیم.

توان پردازشی و عملکرد

در مقایسه‌ی کارت‌های بالارده، کارت‌های NVIDIA اغلب در عملکرد خام و اجرای بازی‌ها با کیفیت بالا پیشرو هستند. مدل‌هایی مانند NVIDIA GeForce RTX 3090 یا RTX 4090 توانایی ارائه‌ گرافیک با رزولوشن بالا و نرخ فریم روان در بازی‌های سنگین را دارند. AMD نیز با سری‌های Radeon RX 6000 و RX 7000 توانسته است عملکردی بسیار نزدیک به کارت‌های NVIDIA ارائه دهد.

ویژگی‌های خاص و فناوری‌های اختصاصی

NVIDIA فناوری‌های منحصربه‌فردی مانند DLSS (Deep Learning Super Sampling) دارد که به‌خصوص برای بازی‌های سنگین مفید است. این فناوری از هوش مصنوعی برای ارتقای کیفیت تصویر استفاده می‌کند و بدون کاهش نرخ فریم، وضوح بالاتری ارائه می‌دهد. AMD نیز با فناوری FidelityFX Super Resolution (FSR) عملکرد تقریبا مشابهی با فناوری انویدیا دارد؛ اما DLSS همچنان کارایی بیشتری در ارائه‌ کیفیت و عملکرد از خود نشان می‌دهد.

Ray Tracing یا رهگیری پرتو نیز یکی دیگر از فناوری‌های کلیدی در مقایسه‌ این دو برند است. انویدیا در این زمینه با ارائه‌ عملکردی بهینه‌تر و سریع‌تر نسبت به AMD پیشگام است، هرچند AMD نیز در مدل‌های جدید خود قابلیت ری تریسینگ را بهبود بخشیده است.

قیمت و ارزش خرید

کارت‌های گرافیکی AMD به‌طور کلی قیمت کمتری نسبت به مدل‌های مشابه NVIDIA دارند و در رده‌های میانی و پایین‌رده گزینه‌های اقتصادی‌تری ارائه می‌کنند. برای کاربران با بودجه محدود که به دنبال عملکرد خوب در قیمت مناسب هستند، کارت‌های AMD انتخاب جذابی محسوب می‌شوند. از طرف دیگر NVIDIA در محدوده‌ بالارده با تمرکز بر عملکرد بی‌نظیر و فناوری‌های پیشرفته، محصولاتی با قیمت بالاتر ارائه می‌دهد.

کارایی در برنامه‌های غیر گیمینگ

کارت‌های گرافیکی NVIDIA به‌ویژه در برنامه‌های حرفه‌ای مانند رندرینگ سه‌بعدی، هوش مصنوعی و پردازش ویدیو به‌خوبی عمل می‌کنند. کارت‌های سری Quadro از NVIDIA برای برنامه‌های حرفه‌ای طراحی شده‌اند و از نظر عملکرد و کیفیت بهینه‌سازی شده‌اند. در حالی که AMD نیز گزینه‌های خوبی برای طراحی و پردازش گرافیکی ارائه می‌دهد، اما NVIDIA در برنامه‌های حرفه‌ای عملکرد بهتری دارد.

پشتیبانی نرم‌افزاری و بروزرسانی‌ها

NVIDIA به‌طور معمول از نظر پشتیبانی نرم‌افزاری و ارائه درایورهای به‌روز قوی‌تر عمل می‌کند و باگ‌های کمتری در بازی‌های جدید دارد. این مسئله باعث می‌شود کارت‌های NVIDIA از نظر پایداری و بروزرسانی نرم‌افزاری برتری داشته باشند. AMD نیز پیشرفت چشمگیری در زمینه‌ی یادشده داشته، اما هنوز هم در برخی موارد ممکن است مشکلات نرم‌افزاری جزئی وجود داشته باشند.

در نهایت انتخاب بین NVIDIA و AMD به اولویت‌های فردی شما بستگی دارد. اگر به‌دنبال عملکرد بالا در بازی‌های سنگین، قابلیت‌هایی مانند DLSS و Ray Tracing پیشرفته هستید و هزینه‌ بیشتری را مدنظر دارید، کارت‌های NVIDIA گزینه‌ها‌ی بهتری خواهند بود. اما اگر به دنبال کارت گرافیکی با ارزش خرید بالا و مناسب برای بازی و کارهای گرافیکی در سطح بالا با قیمت مناسب‌تر هستید، مدل‌های AMD نیز انتخاب‌های خوبی هستند.

بهترین مدل‌های کارت گرافیک NVIDIA و AMD در سال 2025

بهترین مدل‌های NVIDIA

• NVIDIA GeForce RTX 4090: کارت گرافیک پرچم‌دار انویدیا که با توان پردازشی بسیار بالا برای بازی‌های 4K و نرم‌افزارهای حرفه‌ای ایده‌آل است و با فناوری‌های DLSS 3.0 و Ray Tracing پیشرفته، کیفیت و عملکردی بی‌نظیر در امور گرافیکی ارائه می‌دهد.

• NVIDIA GeForce RTX 4080: گزینه‌ای عالی با قیمت پایین‌تر نسبت به RTX 4090 که همچنان عملکردی بالا در گیمینگ و کاربردهای حرفه‌ای ارائه می‌دهد. کارت 4080 برای گیمرهای حرفه‌ای که به کیفیت و نرخ فریم بالا نیاز دارند بسیار مناسب است.

• NVIDIA GeForce RTX 4070 Ti: کارت محبوبی برای گیمرهای با بودجه‌ متوسط که امکان اجرای بازی‌ها در کیفیت بالا و رزولوشن 1440p را فراهم و از DLSS 3.0 پشتیبانی می‌کند.

بهترین مدل‌های AMD

• AMD Radeon RX 7900 XTX: کارت گرافیک پرچم‌دار AMD که با عملکرد قوی در بازی‌های 4K و بهره‌گیری از FidelityFX Super Resolution (FSR) برای بهبود نرخ فریم، گزینه‌ای عالی برای رقابت با RTX 4080 محسوب می‌شود.

• AMD Radeon RX 7900 XT: کارتی قدرتمند با قیمت کمتر نسبت به مدل XTX که همچنان عملکرد خوبی در رزولوشن‌های بالا ارائه می‌دهد و برای گیمرهای حرفه‌ای و طراحان گرافیک مناسب است.

• AMD Radeon RX 7800 XT: گزینه‌ای اقتصادی‌تر که برای بازی‌های 1440p عالی است و کیفیت مناسبی را با قیمتی مناسب‌تر نسبت به مدل‌های بالارده‌ی NVIDIA ارائه می‌دهد.

مطالب مرتبط: چگونه مقدار حافظه، رم و گرافیک لپ تاپ را بفهمیم؟

راهنمای خرید کارت گرافیک برای کاربردهای مختلف

خرید کارت گرافیک مناسب نیاز به بررسی دقیق و شناخت اولویت‌ها دارد، زیرا کارت‌های گرافیکی برای کاربردهای مختلف ویژگی‌ها و عملکرد متفاوتی دارند. در اینجا به نکاتی کلیدی برای انتخاب کارت گرافیک بر اساس انواع کاربردهای رایج می‌پردازیم.

گیمینگ

اگر قصد خرید کارت گرافیک برای گیمینگ دارید، مهم‌ترین عامل برای شما نرخ فریم بالا و کیفیت گرافیکی مناسب است. بسته به نوع بازی‌ها و رزولوشنی که ترجیح می‌دهید، می‌توانید یکی از مدل‌های زیر را انتخاب کنید.

• رزولوشن 1080p و بازی‌های سبک‌تر:  کارت‌هایی مانند NVIDIA GTX 1660 یا AMD RX 6600 عملکرد خوبی دارند و مقرون‌به‌صرفه هستند.
• رزولوشن 1440p و بازی‌های سنگین‌تر: کارت‌های NVIDIA RTX 3070 و AMD RX 6700 XT مناسب‌اند و می‌توانند بازی‌ها را در این رزولوشن با نرخ فریم بالا اجرا کنند.
• رزولوشن 4K و بازی‌های AAA: برای بازی‌های پیشرفته در رزولوشن 4K به کارت‌های پرچم‌داری مانند NVIDIA RTX 4090 یا AMD RX 7900 XTX نیاز دارید که عملکردی بی‌نظیر ارائه می‌دهند.

طراحی گرافیکی و رندرینگ

در کارهای طراحی گرافیکی، مانند مدل‌سازی سه‌بعدی و رندرینگ، توان پردازش کارت گرافیک و میزان حافظه‌ی آن اهمیت زیادی دارد. کارت‌های با حافظه‌ی بیشتر و توان پردازشی بالا می‌توانند فرآیندهای رندرینگ را سریع‌تر انجام دهند. گزینه‌های زیر انتخاب‌های مناسبی محسوب می‌شوند.

• NVIDIA RTX 4070 Ti و RTX 4080 برای پروژه‌های گرافیکی حرفه‌ای.
• AMD Radeon RX 6800 XT برای عملکرد خوب در طراحی سه‌بعدی و رندرینگ سنگین با هزینه‌ی کمتر.

تدوین ویدیو و پردازش ویدیو

برای تدوین و پردازش ویدیو، کارت‌های گرافیکی با رم گرافیکی (VRAM) بالا و توانایی پردازش با وضوح 4K و بالاتر مناسب هستند. همچنین پشتیبانی از کدک‌های ویدیویی پیشرفته نیز ضروری است.

• NVIDIA RTX 3060 و بالاتر با VRAM حداقل ۱۲ گیگابایت، برای تدوین ویدیو در وضوح 4K بسیار مناسب است.
• AMD RX 6900 XT با قدرت پردازشی بالا و قیمت مناسب، گزینه‌ی خوبی برای تدوین ویدیوهای با کیفیت به‌شمار می‌رود.

هوش مصنوعی و یادگیری ماشین

در پروژه‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، توان پردازشی بسیار بالا و تعداد هسته‌های CUDA در کارت‌های NVIDIA، مزیت ویژه‌ای محسوب می‌شوند.

• NVIDIA RTX 3090 و RTX 4090 با تعداد بالای هسته‌های CUDA و توان پردازشی قوی، مناسب برای پردازش‌های پیچیده‌ی هوش مصنوعی و یادگیری ماشین هستند.
• اگر بودجه محدود است، NVIDIA RTX 3080 نیز می‌تواند عملکردی رضایت‌بخش ارائه دهد.

استفاده‌های روزمره و چندرسانه‌ای

برای کارهای روزمره مانند مرور وب، تماشای فیلم و استفاده از نرم‌افزارهای اداری نیازی به کارت‌های گرافیکی پیشرفته و گران‌قیمت نیست. گرافیک‌های یکپارچه با CPU یا کارت‌های اقتصادی زیر مناسب هستند.

• AMD Radeon RX 6400 یا NVIDIA GTX 1050 Ti برای کارهای سبک و میان‌رده ایدئال هستند.
• گرافیک‌های‌ یکپارچه روی پردازنده‌های جدید، مانند Intel Iris Xe یا AMD Radeon Vega نیز برای استفاده‌های روزمره کافی به‌نظر می‌رسند.

نکات مهم در خرید کارت گرافیک

• بودجه: بودجه‌ی خود را مشخص کنید و با توجه به آن مدلی را انتخاب کنید که بهترین ارزش خرید را داشته باشد.
• توجه به رزولوشن مانیتور: انتخاب کارت گرافیک باید با رزولوشن و نرخ نوسازی مانیتور شما سازگار باشد تا بهترین کیفیت را دریافت کنید.
• پشتیبانی از فناوری‌های خاص: اگر به DLSS، Ray Tracing یا FSR نیاز دارید، این فناوری‌ها را در نظر بگیرید زیرا می‌توانند کیفیت و کارایی را بهبود بخشند.
• حافظه‌ی گرافیکی (VRAM): برای بازی‌ها و برنامه‌های سنگین به کارت‌هایی با حداقل ۶ تا ۸ گیگابایت VRAM نیاز خواهید داشت.

با توجه به نکات گفته‌شده، می‌توانید کارت گرافیکی مناسب با نیازها و بودجه‌ی خود را انتخاب کنید و تجربه‌ای بهینه از کارایی سیستم به دست آورید.

سوالات متداول کاربران درباره انواع کارت گرافیک

 آیا گرافیک یکپارچه برای گیمینگ مناسب است؟

گرافیک‌های یکپارچه برای بازی‌های سبک و کارهای روزمره مناسب‌اند، اما برای بازی‌های سنگین و با کیفیت بالا، کارت‌های گرافیکی مجزا انتخاب بهتری هستند.

تفاوت DLSS و FSR در چیست؟

 DLSS و FSR هر دو برای افزایش نرخ فریم و بهبود کیفیت تصویر استفاده می‌شوند، اما DLSS به‌دلیل استفاده از هوش مصنوعی و پردازش پیشرفته کیفیت و عملکرد بهتری در بیشتر بازی‌ها ارائه می‌دهد.

برای تدوین ویدیو به چه میزان VRAM نیاز دارم؟

 برای تدوین ویدیو به‌خصوص در رزولوشن‌های 4K و بالاتر، حداقل ۸ گیگابایت VRAM توصیه می‌شود. در پروژه‌های حرفه‌ای استفاده از کارت‌هایی با VRAM بالاتر، مثلا ۱۲ گیگابایت یا بیشتر، کیفیت و سرعت بیشتری را فراهم می‌کند.

آنچه درباره انواع کارت گرافیک گفته شد

انتخاب کارت گرافیک مناسب به نوع کاربری، بودجه و نیازهای کاربر بستگی دارد. از گرافیک‌های یکپارچه برای استفاده‌های روزمره گرفته تا مدل‌های پیشرفته برای بازی‌های سنگین و طراحی‌های حرفه‌ای، گزینه‌های متنوعی در بازار موجود هستند. برندهای مطرحی مانندNVIDIA و AMD مدل‌های گوناگونی با ویژگی‌ها و قیمت‌های مختلف ارائه می‌دهند. انتخاب درست کارت گرافیک نه تنها تجربه‌ی کاربری را بهبود می‌بخشد بلکه از استهلاک و خرابی احتمالی سیستم جلوگیری می‌کند و نیاز به تعمیر لپ تاپ و کامپیوتر را کاهش می‌دهد. با شناخت کافی از نیازها و اولویت‌ها، می‌توانید کارت گرافیک مناسبی انتخاب کرده و از عملکرد بهینه‌ی سیستم خود بهره‌مند شوید.