آشنایی با مشکلات رایج آبیاری قطره ای و راهکار رفع آنها
سیستم‌های آبیاری قطره‌ای، می‌توانند به شما در آبیاری مناطق سخت کمک کنند، مناطقی مانند: شیب‌هایی که در آنها آب‌ریزش و فرسایش ممکن است، با روش‌های آبیاری دیگر اتفاق بیافتد. سیستم های آبیاری قطره‌ای، گیاهان را به صورت مستقیم در ناحیه ریشه آبیاری می‌کند و بسیاری از مسائل قارچی و هدر رفتن آب را از بین میبرد. البته اجرای آبیاری قطره ای با وجود مزایای زیاد، دارای معایبی هم هست که در این مقاله با انواع آنها آشنا می‌شویم، پس در ادامه با ما همراه باشید.
مشکلات رایج آبیاری قطره ای و چگونگی رفع آنها
با وجود مزایای عمده‌ای که آبیاری قطره‌ای دارد، چندین مشکل ممکن است در سیستم‌های آبیاری قطره‌ای وجود دارد که در ادامه با آنها آشنا می‌شویم:
گرفتگی قطره چکان
یکی از مشکلات رایج آبیاری قطره ای گرفتگی قطره چکان‌ها است، که جهت جلوگیری از آن باید اقدامات پیشگیرانه انجام شود. خروجی‌های قطره چکان بسیار کوچک هستند و می‌توانند به راحتی توسط مواد معلق (ماسه، خاک و …)، نمک‌های محلول رسوب شده (کربنات‌ها)، زنگ و سایر اکسیدهای آهن و مواد آلی (از جمله ریشه‌های گیاهان، جلبک‌ها و سایر حیوانات کوچک) مسدود شوند. این گرفتگی ممکن است باعث موارد زیر شود:
- نرخ انتشار آب را کاهش دهد و باعث یکنواختی ضعیف استفاده از آب شود.
- گرفتگی طولانی مدت نیز می‌تواند باعث آسیب جدی به محصولات کشاورزی شما شود.
- هزینه‌های تعمیر و نگهداری را افزایش می‌دهد؛ زیرا بررسی، تعمیر یا جایگزینی قطره چکان‌های مسدود شده و سایر اجزا ضروری می‌شود.
راه حل:
تصفیه شیمیایی و فیلتراسیون مناسب آب، می‌تواند از گرفتگی قطره چکان جلوگیری کند. اولین نیاز این است، که دستگاه‌های امیتر را انتخاب کنید، که ممکن است به تعمیر و نگهداری کمتری نیاز داشته باشند.
سیستم‌های فیلتر که به خوبی طراحی شده‌اند، زمانی که به درستی نگهداری شوند، می‌توانند مشکلات ناشی از مواد معلق (ماسه و خاک) و در برخی موارد مواد آلی را حل کنند.
کاهش میزان رشد ریشه گیاهان
آبیاری قطره‌ای، اغلب تنها بخشی از ناحیه ریشه را آبیاری می‌کند؛ از این رو، بزرگ شدن ریشه محدود به منطقه مرطوب می‌شود. البته عوامل زیادی از جمله ویژگی‌های خاک و گیاه، شیوه‌های مدیریتی (مقدار و دفعات مصرف آب) و طراحی سیستم آبیاری (تعداد قطره چکان‌ها در هر بوته، محل قرارگیری و میزان دبی قطره چکان‌ها) بر رشد ریشه گیاهان تاثیر می‌گذارند. اما در صورتی‌که فقط ریشه در یک قسمت رشد کند می‌تواند مشکلاتی را برای گیاه به وجود آورد که از جمله آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- توانایی گیاهان را برای مقاومت در برابر بادهای شدید کاهش می‌یابد.
- توانایی گیاه در مقاومت در برابر خشکسالی، ناشی از هرگونه خرابی در سیستم آبیاری، با کاهش سریع آب منطقه مرطوب و خشک شدن منطقه اطراف، به شدت کاهش می‌یابد.
راه حل:
برنامه ریزی دقیق و بهره برداری از سیستم آبیاری مناسب و روش آبیاری درست می‌تواند در رفع این مشکل تاثیرگذار باشد.
تجمع نمک در حاشیه ناحیه ریشه
در جاهایی که از آب با شوری بالا برای آبیاری در مناطق خشک استفاده می‌شود، نمک‌ها تمایل دارند به سمت حاشیه منطقه مرطوب و سطح مشترک بین مناطق آبی و غیر آبی در خاک جمع شوند.
از آنجایی که ناحیه ریشه به صورت دائم در سطح رطوبت بالا نگه داشته می‌شود، ممکن است در ابتدا این نمک‌ها تاثیر عمده‌ای بر محصول نداشته باشند؛ اما در فصل رشد بعدی، این نمک‌ها، اگر شسته نشوند، ممکن است در صورت کاشت در سطح مشترک دارای نمک، به محصول و گیاه آسیب برساند.
در مناطقی که آبیاری قطره‌ای، در فصل خشک، با بارندگی بیش از 300 میلی‌متر در فصل بارانی بعدی انجام می‌شود، نمک‌ها اغلب شسته می‌شوند. اما برای مناطقی که بارش کافی ندارند باید زهکشی طبیعی یا مصنوعی خوب انجام شده یا شستشوی مصنوعی هر یک یا دو سال یکبار انجام شود.
آسیب ناشی از جوندگان و سایر حیوانات
حیوانات مختلف مانند موش، سنجاب، سگ و خرگوش و … با کندن سطح خاک باعث آسیب به سطوح جانبی پلی اتیلن می‌شوند. هنگامی‌که این حیوانات به تعداد زیاد حضور داشته باشند، می‌توانند با جویدن سوراخ در خطوط جانبی، آسیب زیادی به سیستم‌های آبیاری قطره‌ای وارد کنند. راهکارهای زیر برای دفع این حشرات موثر هستند:
- استفاده از مواد دفع کننده برای دور نگه داشتن حیوانات و طعمه گذاری یا سمپاشی محل از اقدامات کنترلی احتمالی است.
- موش‌ها و سنجاب‌ها را می‌توان با اتخاذ سیستم قطره‌ای زیرسطحی کنترل کنید.
- موش‌ها اغلب از سطح مرطوب عبور نمی‌کنند؛ مرطوب نگه داشتن سیستم یک راه حل ممکن برای کنترل آن است.
- یک دافع شیمیایی که مزه یا بوی بدی برای حیوان دارد، می‌تواند از طریق سیستم تزریق شود یا در حین نصب همراه با قسمت‌های جانبی قرار گیرد. تعدادی از مواد شیمیایی موجود است که برای حیوانات مضر است، از جمله آمونیاک بی آب یا آبی و تعدادی حشره‌کش که می‌توانند به سیستم قطره‌ای تزریق شوند. همچنین می‌توان با استفاده از پلی وینیل کلراید (PVC) از آسیب جوندگان جلوگیری کرد.
- مورچه‌ها و سوسک‌ها می‌توانند به لوله‌های پلی اتیلن با دیواره نازک آسیب برسانند؛ آسیب مورچه اغلب به شکل سوراخ‌هایی است، که از کناره‌های لوله نواری جویده می‌شوند و سوراخ های لوله نواری بزرگ می‌شوند.
- برخی از انواع حشرات یک پیله در داخل خروجی‌های قطره چکان در لوله‌های توزیع آب ایجاد می‌کنند، پیله‌ها زمانی ساخته می‌شوند، که سیستم برای مدتی خاموش شود. این حشرات فقط باید در طول دوره‌های طولانی تعطیلی کنترل شوند.
- آسیب مورچه‌ها را می توان با حشره کش‌های هیدروکربنی کلردار با موفقیت کنترل کرد؛ با این حال، این مواد شیمیایی معمولا سمی هستند و در محیط باقی می‌مانند و باید با دقت فراوان استفاده شوند.
