این روزها کمتر خانه‌ای را می‌بینیم که در کنار لوازم برقی آرایشی و بهداشتی آن سشوار نباشد. سشوار هم مانند سایر لوازم برقی، ممکن است خراب شده و به تعمیر نیاز پیدا کند. برای تعمیر سشوار ابتدا باید با قطعات آن آشنا شویم و وظیفه هر قطعه را بدانیم. در ادامه به توضیح قطعات یدکی سشوار و نحوه عملکرد و وظیفه آنها می‌پردازیم.
البته شاید هدف شما از این مقاله به دست آوردن اطلاعاتی از اجزای سشوار است و قصد تعمیر آن را ندارید. با این حال با آچارباز همراه باشید تا قطعات سشوار را یک به یک بررسی کنیم.
موتور سشوار
در سشوارها دو نوع موتور داریم. موتوری که به صورت موازی با المنت بسته شده باشد که موتور یونیورسال نام دارد. این نوع موتور به علت گران بودن و نیاز مداوم آن به سرویس کمتر استفاده می‌شود.
نوع دیگر، موتور ۱۲ ولت است. در واقع این موتور نیز به نوعی یونیورسال است و امروزه بیشتر از این موتور استفاده می‌شود. این موتور در اندازه‌های کوچک تولید می‌شوند و هزینه تعمیر کمتری دارند.
نکته مهم در بستن موتور در مدار، رعایت قطب بندی آن است. در صورتی که روی یکی از پایه‌های موتور علامت D را مشاهده کردید، این پایه جایگاه قطب مثبت است.
در صورت عدم رعایت این موارد موتور برعکس می‌چرخد و پس از مدتی می‌سوزد.
دیود سشوار
در سشوارها دو نوع دیود داریم:
- دیود کم آمپر: این مدل دیود در ساخت پل دیود کاربرد دارد و جریان و ولتاژ کمی را داراست.
- دیود پر آمپر: دیود پر آمپر جهت یکسوسازی برق متناوب استفاده می‌شود. این دیود در مدار اغلب در پشت کلید اصلی قرار می‌گیرد و باعث کاهش ولتاژ جهت یکسوسازی نیم موج می‌شود.
در هر سشوار ۵ دیود به کار رفته است.
- چهار دیود کم آمپر: در سشوار برای ساختن پل دیود و یکسوسازی تمام موج، از آنها استفاده می‌شود. امروزه به جای چهار دیود از مجموعه دیود استفاده می‌کنند.
- یک دیود پر آمپر: استفاده آن در سشوار به منظور یکسوسازی نیم موج است. هنگامی که سشوار به برق شهری متصل می‌شود، با زدن کلید اصلی جریان از این دیود عبور کرده و باعث کاهش ولتاژ می‌شود.
هیتر (المنت) یا گرم کننده سشوار
وظیفه‌ی المنت، تولید گرما در مسیر جریان باد است. ساختار المنت یک سیم پیچ از جنس کروم، آلومینیم یا کروم، نیکل است که به دور یک هسته‌ی عایق پیچیده شده‌است. این رشته سیم توانایی تحمل جریان بالا را دارد و بعد از داغ شدنش به دلیل اینکه در مسیر خروج هوا از سشوار قرار گرفته، باعث افزایش حرارت هوای خروجی می‌شود.
المنت در شکل‌های مختلفی متناسب با سشوار پیچیده و تولید می‌شود.
ترموستات سشوار
وظیفه ترموستات کنترل جریان در مدار است. به صورت اتومات وقتی حرارت سشوار از حدی بالاتر برود، مدار را برای مدتی قطع می‌کند تا از وارد شدن آسیب به مدار داخلی جلوگیری کند و پس از کاهش دما دوباره مدار را وصل می‌کند.
ترموستات را به صورت سری با مدار اصلی می‌بندند و المنت را به آن جوش می‌دهند تا در مسیر نول اصلی، عبور جریان مدار را کنترل و در صورت نیاز برق دستگاه را قطع کند.
ترموستات از دو کنتاکت اتصال برق ورودی و خروجی و یک تیغه‌ی حساس به حرارت تشکیل شده که متناسب با حرارت واکنش نشان می‌دهد و اگر این حرارت از یک حدی بگذرد، سشوار خاموش خواهد شد.
در صورتی که قصد تعمیر سشوار را دارید و ترموستات دچار عیب شده، اغلب این قطعه قابل تعمیر نیست و باید تعویض شود. از آنجایی که ترموستات به المنت جوش خورده است، مجبوریم هر دو را باهم تعویض کنیم.
پروانه فن (هواکش)
وظیفه‌ی ایجاد جریان باد را در سشوار بر عهده دارد و قبل از المنت، روی محور موتور قرار می‌گیرد تا هوای گرم را از سشوار به بیرون هدایت کند.
اگر به هر دلیلی مانند کشیده شدن مو به داخل سشوار و پیچیده شدن آن به دور فن، ورود گردوغبار به داخل و حتی اتصال سیم‌های داخلی سشوار به این فن، برای چرخش پروانه مشکلی ایجاد شود، حرارت از دستگاه خارج نمی‌شود و در صورتی که ترموستات در دستگاه نباشد یا خراب باشد، حرارت در داخل سشوار می‌ماند و به عایق‌ها و هادی‌ها و بدنه‌ی پلاستیکی دستگاه آسیب می‌زند.
بدنه سشوار
بدنه اصلی سشوار را در دو جنس استیل و یا پلاستیکی می‌سازند. جنس استیل هم باعث زیبایی می‌شود و هم در مقابل حرارت مقاوم است و جنس پلاستیکی که باعث سبکی سشوار می‌شود ولی ممکن است در اثر حرارت بالا تغییر شکل دهد.
دسته سشوار
کلیدها روی دسته سشوار جای می‌گیرند و مدارها نیز در این قسمت واقع شده‌اند. برای اینکه این قسمت در مقابل الکتریسیته عایق باشد، آن را با عایق‌های پلیمری یا کائوچو می‌سازند.
کنتاکت دو حالته سشوار
این کنتاکت (کلید) دو محل اتصال دارد. یکی ورودی فاز و دیگری خروجی فاز، که اغلب محل ورودی باon یا ۱ و خروجی باoff یا ۰ نشان داده می‌شود. در واقع وقتی ما سشوار را روشن می‌کنیم یا همانطور گه گفته شد کلید را روی on یا همان ۱ قرار می‌دهیم، اجازه ورود جریان در مدار صادر می‌شود و وقتی روی خاموش یا همان off (0) قرار می‌دهیم، جریان در مدار قطع می‌شود.
کنتاکت (کلید) ۳ حالته سشوار
کلیدهای سه حالته اغلب برای کنترل جریان باد سرد یا گرم و میزان حرارت استفاده می‌شود. البته مکن است همه سشوارها این کلید را نداشته باشند. اگر قصد خرید سشوار را دارید پیشنهاد می‌کنیم مقاله بهترین مارک سشوار را بخوانید. این مقاله راهنمایی کاملی به شما در انتخابتان خواهد کرد.
در حالت نیمه گرم (| در تصویر) در واقع ورودی فاز به فاز حالت گرم (||| در تصویر) متصل شده‌است. اما عبور جریان در آن کنترل شده‌تر است و موتور با سرعت کمتری کار می‌کند و المنت کمتر گرم می‌شود، در نتیجه دمای کمتری تولید می‌شود.
سلام سشوار دارم براون مدل ۳۹۹۹ یه سوال دارم یه عدد دیود روی المنت داره برگرده به کلید . موتورش هم ۲۲۰ هست آیا این دیود سرعت را کم میکنه. چ جوری هست میشه لطف کنی تو ایمیل برام توضیح بدید
باسلام
علی عزیز دیوید برای کنترل جریان کاربرد برق دارد و سرعت مربوط به موتور سشوار می‌شود.
سلام من. یه سشوار دارم وقتی روشنش میکنم .سریع داغ میکنه و بو .دود ازش بیرون میاد .
بازش کردم .موتورش بنظر سالم میاد .
یه دیود رو المنتش هست. یایه هاش سیاه شده .. میخواستم بدونم از دیود میشه .
اگه دیود خراب باشه سشووار چه حالتی داره .ممنون میشم جوابمو به ایمیلم بفرستین./
باسلام
سعید عزیز درصورتیکه فن و یا ترموستات به درستی عمل نکند حرارت شسوار به خوبی خارج نمی‌شود و سشوار داغ خواهد کرد. ابتدا صحت این دو قطعه را بررسی کنید و در صورت مشکل آن را تعمیر یا تعویض کنید. در صورتی که مشکل رفع نشد، شما می‌توانید درخواست تعمیر سشوار در محل خود را در سایت آچارباز و یا با شماره ۰۲۱۵۴۵۹۱۶۱۶ثبت کنید تا همکاران ما مشکل را بررسی و حل کنند.