معرفی انواع پکیج و نحوه کارکرد آنها

اگرچه هنوز هم در برخی نقاط کشورمان از سیستم‌­های گرمایش قدیمی مانند بخاری­‌های نفتی، آبگرمکن و غیره برای گرم کردن منزل و آب گرم مصرفی استفاده می‌­شود، ولی با گسترش شبکه­‌های گازرسانی در بیشتر نقاط، استفاده از سیستم­‌های گرمایشی جدید مانند انواع پکیج بسیار رایج است. پکیچ به طور کلی دستگاهی است که می­تواند هم زمان آب گرم مصرفی را برای ساختمان تامین کرده و فضا را به خوبی گرم کند. در ادامه به معرفی و بررسی انواع پکیج دیواری از منظرهای مختلف می‌پردازیم.

باید بدانید که این دستگاه هم مانند سایر دستگاه‌های کاربردی در خانه نیاز به رسیدگی دارد. پکیج‌ها باید هر 6 ماه یک بار سرویس شوند. در صورت ایجاد کوچک‌ترین خرابی در این دستگاه‌ها هم باید برای تعمیر پکیج اقدام کنید تا خطرات و مشکلات احتمالی برطرف شود.

آن چه در این آموزش میخوانید:

• سیستم گرمایشی پکیج چیست؟
• انواع پکیچ بر اساس محل نصب
• انواع پکیج زمینی بر اساس سیستم احتراق
• انواع پکیج زمینی بر اساس نوع سیستم تامین آب
• انواع پکیج بر اساس خروجی آلاینده
• انواع پکیج ها بر اساس نوع سیستم گرمایشی
• انواع پکیج از نظر عملکرد
• انواع پکیج بر اساس نوع سوخت
• انواع پکیج بر اساس محفظه احتراق

---

سیستم گرمایشی پکیج چیست؟

برای معرفی انواع پکیچ ابتدا باید تعریف روشنی از سیستم گرمایشی پکیچ ارائه دهیم و سپس به بررسی و معرفی آن بپردازیم. در تعریف پکیج باید گفت که پکیچ دستگاهی است که قابلیت تامین منابع آبی سرد و گرم برای واحدهای موجود در یک ساختمان را دارد که به صورت زمینی و یا دیواری قابل استفاده و نصب است.

به عبارت دیگر پکیج دیواری و یا زمینی دستگاهی است که به جای موتور خانه مرکزی کار می­‌کند. پکیج را می­توان به راحتی به جای یک کابینت دیواری و یا زمینی نصب کرد. که علاوه بر بازدهی انرژی بالاتر، دارای سوخت کمتری هم از موتورخانه بوده و همچنین موجب حذف لوله کشی­‌های گسترده در ساختمان می­‌گردد و نیز سبب مستقل شدن هر یک از واحدها ار نظر گرمایش و تامین آب گرم می‌شود.

این دستگاه به گونه‌­ای طراحی شده است که اجزای تشکیل دهنده مدارهای گاز سیستم گرم کننده رادیاتور‌ها، آب گرم مصرفی و سیستم کنترل این مدار‌ها در مجموعه کوچکی قرار دارند و سیستم کنترل این مدار‌ها در مجموعه کوچکی قرار دارند و با توجه به وزن کم روی دیوار قابل نصب شدن است. از مزایای این دستگاه می­توان به ایجاد فضای کم، ایمنی بالای دستگاه و به طور مجزا مورد استفاده قرار گرفتن در هر واحد مسکونی اشاره کرد که می‌تواند جایگزین مناسبی برای آبگرمکن­‌های ایستاده و دیواری باشد.

از همه مهم‌­تر، مصرف سوخت بهینه در این دستگاه باعث تشویق ارگان­‌ها و مردم برای استفاده از این دستگاه شده است. به این ترتیب با استفاده از آن، در ساختمان‌ها نیازی به احداث موتورخانه نیست. از این رو، می­توان گفت که انواع پکیچ به دو دسته دیواری و زمینی تقسیم می­‌شوند.

انواع پکیچ بر اساس محل نصب

پکیچ‌­ها براساس نصب به دو دسته تقسیم می­‌شوند، که می­‌توان آنها را به جای کابینت دیواری و یا زمینی نصب کرد.

• دیواری
• زمینی
• زمینی ایستاده

1- پکیچ دیواری

پکیچ دیواری را به دلیل اندازه کوچک و شکل ظاهری زیباتر اغلب در آشپزخانه نصب می­‌کنند و به همین دلیل پکیچ دیواری طرفداران بیشتری دارد. پکیج دیواری به دلیل نداشتن منبع ذخیره آب گرم امکان گرم کردن سیستم گرمایشی و تامین آب گرم مصرفی را به طور هم‌زمان ندارد و در طراحی سیستم، اولویت گرمایش با گرم کردن آب گرم مصرفی است.

بعد از باز شدن شیر آب گرم مصرفی تمام قدرت صرف گرم کردن آب گرم مصرفی می‌شود و اگر شیر آب گرم مصرفی به طور طولانی باز بماند، رادیاتورها سرد می­‌شود. لذا بهتر است در مصرف آب گرم به این نکته توجه کنید و در زمستان به طور طولانی شیر آب گرم باز نماند تا رادیاتور سرد شود.

انواع پکیج­‌های دیواری مجهز به سیستم دودکش هستند. در این سیستم‌­ها، دود ناشی از احتراق، یا از طریق دود کش معمولی و یا از طریق فن پکیج، به سمت بیرون هدایت می­‌شود. دودکش پکیج دیواری، از نوع دو جداره است که یکی برای خروج دود و دیگری برای مکش اکسیژن برای احتراق مورد استفاده قرار می­‌گیرد. استفاده از پکیج دیواری می­‌تواند، مزایا و سودمندی­‌های بسیاری داشته باشد.

2- پکیچ زمینی

از دیگر انواع پکیج می­توان به پکیچ زمینی اشاره کرد. پکیج زمینی بیشتر در ساختمان­‌هایی با متراژ بالا نصب می‌­شود. چرا که پکیج زمینی در سایزهای مختلف و توان حرارتی مختلفی ساخته و عرضه می­شوند که به دلیل اشغال فضای آشپزخانه در آپارتمان از پکیج­‌های زمینی استفاده نمی­‌شود.

علاوه بر این توان بالای این دستگاه‌­ها مناسب برای واحدهای آپارتمانی و واحدهای ویلایی کوچک نیست. در این دستگاه‌ها به علت وجود یک مخزن ذخیره آب گرم در صورت قطع شدن برق برای مدت زمان کوتاه، آب گرم وجود دارد.

البته در گذشته پکیج‌های زمینی با توان‌های کوچک هم ساخته می‌شدند که امروزه با وجود قوانین جدید و وجود پکیج‌های دیواری دیگر کاربردی ندارند. برای خانه­‌هایی که بیشتر از یک حمام دارند پکیج زمینی مناسب است. چرا که این پکیج ­ها دارای مخزن اضافی برای ذخیره آب گرم هستند.

با استفاده از پکیج زمینی دیگر نیاز به استفاده از آبگرم کن برای تامین آب گرم مصارفی مانند حمام و شستشو نیست. پکیج­های زمینی در انواع چگالشی، مبدلی و مخزنی با توجه به محلی که قرار است در آن نصب شوند، انتخاب می‌گردند.

از معایب پکیج زمینی تولید سر و صدای زیاد است که به همین علت آن را در داخل واحدهای آپارتمان و یا تراس نصب نمی­کنند. این نوع پکیج­ها از مشعل به عنوان منبع حرارتی استفاده می­کنند و شیرپرکن آنها به صورت دستی است. دودکشی که برای این پکیج ها استفاده می­شود، دارای قطر ۱۵ سانتی متر است و از نصب دودکش افقی با زانوهای اضافی اجتناب می­گردد.

پکیج­های زمینی مجهز به مخزن آب گرم و دیگ چدنی دارای ظرفیت حرارتی ۲۸ الی ۱۵۰ کیلو وات هستند. پکیج­های زمینی در زیرزمین یا پارکینگ به صورت مرکزی راه اندازی می­شوند و مجهز به دریچه برای ورود هوای تازه هستند. آنها به عنوان بهترین سیستم به منظور تامین آب گرم و گرمایش با ظرفیت بالاتر و قدرت بیشتر در مقایسه با پکیج­های دیواری هستند. از این نوع سیستم‌های گرمایشی در ساختمان­های چند طبقه و ویلاها استفاده می­شود.

3- پکیج زمینی ایستاده

یکی دیگر از انواع پکیج، پکیج زمینی ایستاده است. این نوع پکیج برای ساختمان­‌های بزرگ، ویلایی و دوبلکس و دو طبقه بسیار مناسب بوده و می­توان گفت که پکیج زمینی ایستاده ترکیبی از دو پکیج دیواری و زمینی است.

از مشخصات این دستگاه می‌توان به توان حرارتی بالا و با دو خروجی جداگانه برای دو سیستم گرمایش و قابلیت تفکیک دما‌های مدار، اشاره کرد. به عنوان مثال یک ساختمان بزرگ که در قسمتی از سیستم رادیاتوری و در قسمت‌های دیگر از سیستم گرمایش از کف استفاده می‌شود. با توجه به این که دمای مورد نیاز در این دو مدار متفاوت است، این دستگاه می تواند در چنین مکانی نصب و هر دو مدار را تغذیه کند.

انواع پکیج زمینی بر اساس سیستم احتراق و مشعل

پکیج های زمینی براساس سیستم احتراق به انواع مختلفی تقسیم می­‌شوند. که می­توان انواع پکیج زمینی براساس سیستم احتراق را به شرح زیر برشمرد:

1- پکیج زمینی مشعل­دار

یکی از انواع پکیج زمینی براساس سیستم احتراق، پکیج زمینی مشعل­دار است. این نوع پکیج­‌ها مجهز به مشعل خطی و مبدل حرارتی مستقیم هستند. سیستم­‌های مشعل­دار دارای دیگ گرمایشی نیستند، بلکه می‌توانند از مبدل صفحه‌­ای یا مخزن استفاده کنند.

2- پکیج زمینی بدون مشعل

از دیگر انواع پکیج زمینی براساس سیستم احتراق می­توان به پکیج زمینی بدون مشعل اشاره کرد. این پکیج‌ها به نسبت پکیج­های مشعل­دار ظرفیت بالاتری دارند و مجهز به دیگ فولادی یا چدنی هستند. از مزایای این نوع پکیج، استفاده از مشعل گازوئیل سوز، گازسوز یا دوگانه سوز است. مجهز بودن این سیستم به دیگ، قدرت آن را برای تامین گرمایش و آب گرم فضاهای بزرگتر فراهم می‌کند.

انواع پکیج زمینی بر اساس نوع سیستم تامین آب

از دیگر تقسیم‌بندی انواع پکیج زمینی می­توان به تقسیم‌بندی براساس تامین آب گرم اشاره کرد. بر این اساس می­توان از پکیج گرمایشی زمینی مجهز به مبدل صفحه‌­ای نام برد که این نوع پکیج­‌ها دارای حجم و ظرفیت پایینی برای تولید آب گرم هستند. استفاده از پکیج­‌های مجهز به مبدل صفحه‌­ای در مناطقی که آب آنها دارای املاح بسیار است، توصیه نمی­‌شود. البته می­توان دستگاه‌­های رسوب گیر الکترونیکی را برای حل این مشکل نصب کرد.

این پکیج‌­ها برای آپارتمان­‌هایی که سختی آب آنها کم است، مورد استفاده قرار می‌­گیرند. علاوه بر این یکی دیگر از پکیج‌­های زمینی براساس سیستم تامین آبگرم می­توان پکیج گرمایشی زمینی مخزن‌دار را نام برد. در اینگونه پکیج­‌ها در قسمت مبدل ثانویه به جای مبدل صفحه‌­ای از یک مخزن کوئل‌دار با قابلیت نگهداری آب گرم استفاده می‌شود.

این پکیج‌­ها همواره آب گرم مورد نیاز مصرف کننده را تامین می‌­کنند. زیرا همیشه آب گرم ذخیره شده دارند. عملکرد آنها همانند موتورخانه است و آب گرم بهداشتی را بدون تغییر دما فراهم می­کنند. علاوه بر آن پکیج­‌های مخزن­دار مقاومت بالایی در برابر رسوب دارند.

انواع پکیج بر اساس فن و خروجی آلاینده

تقسیم‌بندی از نظر نوع تخلیه احتراق نیز نوع دیگری از دسته بندی پکیج‌­ها است که به کار می­‌رود. در این دسته بندی پکیج‌­های شوفاژ دیواری به دو دسته فن‌دار و بدون فن تقسیم‌بندی می­‌شوند. انواع پکیج براساس خروجی آلاینده را  می­توان به دو دسته فن‌دار و بدون فن تقسیم‌بندی کرد. که استفاده از پکیج‌های فن‌دار به دلیل خصوصیات و مزایایی که دارد با استقبال بیشتر مردم مواجه است و پکیچ‌­های بدون فن بسیار کمتر مورد استفاده قرار می­‌گیرد.

1- پکیج دارای فن

از انواع پکیج می­‌توان به پکیچ دارای دودکش اشاره کرد. این پکیج یکی از تقسیم‌بندی­‌های انواع پکیج براساس خروجی آلاینده‌­ها است. پکیجی که دارای فن است، توسط دودکش دو جداره هوای مورد نیاز برای سوخت را از فضای بیرون به دستگاه می‌رساند و گازهای ناشی از سوخت را نیز به بیرون منتهی می‌کند. از این رو، دستگاه­‌های فن‌دار می­تواند در تمیز نگه داشتن هوای خانه بسیار مفید و موثر باشد.

در بین پکیج‌­های رایج در بازار، نوع فن‌دار آن مطابق با استانداردهای جهانی است و مورد تایید قرار می­‌گیرد. این دستگاه علاوه بر گرمایش منزل، آب گرم مصرفی را نیز به صورت فوری و سریع در اختیار قرار می­دهد. علاوه بر این، این دستگاه قابلیت ترکیب با کولر گازی به منظور صرفه جویی در مصرف انرژی و ایجاد گرمایش مطلوب را دارا است.

پکیج شوفاژ فن‌دار که دارای یک فن هوادهی در بخش اگزوز گازهای احتراق پکیج است در شرایطی استفاده می­‌شوند که یا پکیج در فضای باز (مانند بالکن و پاسیو) نصب شده باشد و یا بخشی از مسیر دودکش پکیج بصورت افقی (بیش از 30 سانتی‌متر) باشد.

به همين دليل پكيج ديواري فن‌دار مجهز به يك دودكش مخصوص دوجداره است كه جداره داخلي آن دارای قطر 6 سانتيمتر بوده و دود دستگاه از طريق اين لوله به محيط بيرون تخليه مي­گردد و قطر جداره خارجي آن 10 سانتي‌متر است. به همین دلیل، یکی از نکات مهم در رعایت ایمنی دستگاه، استفاده از دودکش در هنگام نصب پکیج دیواری به منظورخارج کردن دود ناشی از عملکرد دستگاه و ایجاد هوای مصرفی مورد نیاز دستگاه است.

2- پکیج بدون فن

یکی دیگر از انواع پکیج براساس سیستم خروجی آلاینده‌­ها می­توان به پکیج­‌های بدون فن اشاره کرد. پکیج های بدون فن به دلیل این که هوای مورد نیاز برای سوخت را از داخل خانه به دست می‌­آورند و دودکشی برای خارج کردن دود و آلاینده‌­های ناشی از سوخت به بیرون ندارد، با استقبال کمتری مواجه شده است. از این رو، پکیج بدون فن به دلیل نداشتن این قابلیت و نداشتن فضای آزاد و یا کمبود فضای آزاد در آپارتمان کمتر استفاده می­‌شود و تولید آن نیز بسیار کم است.

انواع پکیج ها بر اساس نوع مبدل حرارتی

علاوه بر این که انواع پکیج‌­ها را بر اساس محل نصب به دو دسته دیواری و یا زمینی تقسیم‌بندی می‌­کنند. حتی می توان پکیج­‌ها را براساس نوع سیستم گرمایشی به انواع مختلفی تقسیم کرد. از این رو، انواع پکیج براساس نوع سیستم گرمایشی به دو نوع تک مبدل و دو مبدل تقسیم میشوند که میتوانید تفاوت پکیج تک مبدل با دو مبدل را در این لینک بیشتر بخوانید. اما به شکل خلاصه٬ توضیح این دو سیستم گرمایشی به شرح زیر است:

1- پکیج­‌های تک مبدله

در انواع پکیچ‌­ها براساس سیستم گرمایشی می­‌توان به پکیج­های دارای یک مبدل اشاره کرد. پکیج­‌های دارای یک مبدل پکیج‌­هایی هستند که تنها از یک مبدل برای فراهم آوری آب گرم شوفاژ و آب گرم مورد استفاده در واحدهای ساختمانی استفاده می‌­کنند. در این مدل پکیج از یک مبدل برای تامین آب گرم مصرفی و آب گرم شوفاژ استفاده می شود. این پکیج‌­ها دارای یک مخزن هستند و تمام عملیات گرم کردن آب توسط یک مخزن انجام می‌­شود.

2- پکیج­‌ های دارای دو مبدل

براساس نوع سیستم گرمایشی می­توان به پکیج­‌های دارای دو مبدل اشاره کرد. پکیج­‌های دارای دو مبدل یکی از انواع پکیج براساس سیستم گرمایشی هستند. در این مدل از پکیج‌­ها از دو مبدل مجزا برای فراهم آوری آب گرم شوفاژ و آب گرم مصرفی استفاده می‌­شود که هر یک مستقل از دیگری عمل می‌­کند.

پکیج دارای دو مبدل دارای مزایای زیادی است که از جمله آن می‌­توان به فراهم کردن آب گرم مورد نیاز با درجه حرارت یکسان و رسوب‌گیری کمتر آن اشاره کرد. پکیج شوفاژ دو مبدله در شرایطی مورد استفاده قرار می­‌گیرد که یا آب ورودی دارای سختی (املاح) زیاد باشد و یا زیربنای آپارتمان بیش از 120 متر باشد.

انواع پکیج از نظر عملکرد تابستانی و زمستانی

پکیج­‌ها از نظر عملکرد به دو دسته زمستانی و تابستانی تقسیم می­‌شوند. در فصل تابستان، هنگامی که وسایل گرمایشی مورد استفاده قرار نمی‌گیرند، پکیج فقط برای تأمین آبگرم بهداشتی، کار می­‌کند. در فصول سرد سال پکیج علاوه بر تامین آبگرم مصرفی باید آب رادیاتور و مدارهای گرمایشی را نیز تامین نماید. در فصل تابستان وظیفه پکیج تنها تامین آب گرم مصرفی و بهداشتی است.

به عبارت دیگر هر زمانی که نیاز به آبگرم باشد با باز کردن شیر آبگرم مصرفی پکیج به صورت اتوماتیک مشعل را روشن می­‌کند و همزمان با قطع مصرف آب و بستن شیر آبگرم مشعل پکیج خاموش می­‌شود که وظیفه­‌ی کنترل آن بر عهده­‌ی برد الکترونیک پکیج است.

انواع پکیج بر اساس نوع سوخت

یکی دیگر از معیارها برای تقسیم‌بندی انواع پکیج، توجه به نوع سوخت مصرفی در پکیج است. از این رو پکیج­‌ها براساس نوع سوخت مصرفی به انواع مختلفی تقسیم می­شوند. پکیج­‌های گرمایشی از نظر نوع سوخت عبارتند از:

•  پکیج گازی (دیواری و زمینی بدون صدا)
• پکیج گازوییلی (زمینی با امکان نصب در موتورخانه یا انباری بیرون از واحد مسکونی)
• پکیج دوگانه سوز (زمینی با امکان نصب در موتورخانه یا انباری بیرون از واحد مسکونی)
• پکیج برقی (دیواری و زمینی با قابلیت بی صدا بودن) هستند.

پکيج­های شوفاژ گازوئیل سوز و دوگانه سوز از نوع پکیج­های گرمایشی زمینی هستند که اغلب در ویلاها و ساختمان­های شخصی حیاط دار مورد استفاده قرار می­گیرند.

انواع پکیج بر اساس محفظه احتراق

یکی دیگر از تقسیم‌بندی­‌هایی که از انواع پکیج وجود دارد، مربوط به انواع پکیج براساس محفظه احتراق هستند. بر این اساس می­توان پکیج‌­ها را به دسته­‌های مختلفی تقسیم‌بندی کرد که عبارتند از:

1- پکیج دیواری محفظه باز

یکی از انواع پکیج­‌های دیواری، پکیج دیواری محفظه باز است. این نوع از پکیج می­‌تواند هوای مورد نیاز خود برای احتراق سوخت را از محیط بگیرد. این پکیج­ها در آپارتمان‌­های بزرگ که مشکلی در تامین اکسیژن مورد نیاز ندارند و در مکان­‌هایی که در مجاورت باد نیستند کاربرد دارند. علاوه بر آن اگر از دودکش با قدرت مکش بالا و قطر ۱۵ استفاده شود، می­توان این پکیج را نصب کرد.

2- پکیج دیواری محفظه احتراق بسته

این نوع از پکیج دارای فن است که گازهای ناشی از احتراق با استفاده از فن به بیرون از ساختمان هدایت می‌شوند. از این نوع پکیج­‌ها در ساختمان­‌ها و فضاهایی که دارای متراژ پایین هستند و مساحت کمی دارند استفاده می­‌شود. این پکیج در تراس و بالکن نصب می‌­گردد که از نظر دودکش مشکلی ندارد و گازهای ناشی از احتراق به بیرون آزاد می­‌شود.

پکیج دیواری چگالشی

از دیگر انواع پکیج می­‌توان به پکیج دیواری چگالشی اشاره کرد. سیستم این پکیج­‌ها راندمان بسیار بالا و در حدود ۹۴ درصد دارند. بیشتر مدل­‌های این نوع پکیج فضای کمی برای نصب نیاز دارند و قابل نصب در آشپزخانه نیز هستند. این پکیج از دمای حاصل از احتراق برای گرم کردن آب استفاده می‌کند. بدین صورت که دود قبل از خارج شدن از پکیج، با حرارت خود آب را گرم می­‌کند.

در نهایت می‌توان گفت که یکی از متداول­‌ترین و جدیدترین سیستم­‌های گرمایشی ساختمان پکیج­‌ها هستند که امروزه به صورت گسترده از آن­ها استفاده می­‌شود. انواع پکیج برای تولید گرما و یا تامین آب گرم بهداشتی اماکن مختلف به کار می­‌رود و دارای بالاترین راندمان انرژی نسبت به سایر موارد است. در صورتی‌که تمایل دارید درباره پکیج‌های چگالشی اطلاعات دقیقی بدست آورید می‌توانید مقاله «پکیج چگالشی چیست و چگونه کار می‌کند؟» را مطالعه کنید.

با وجود این که انواع پکیج با یکدیگر تا حدی فرق می‌کنند، ولی می­‌توان گفت که استفاده از پکیج به طور کلی دارای مزایای زیای است که از جمله آن میتوان به عدم اشغال فضای زیاد، ایمنی بالا و راندمان مناسب، نگهداری راحت­‌تر و مستقل شدن واحدها از بحث گرمایش اشاره کرد. همچنین سرویس و تعمیر پکیج بسیار راحت و کم دردسر است.