آبیاری قطره ای چیست؟ + انواع روش های آبیاری قطره ای
با گرم شدن زمین و کاهش بارندگی‌ها، بحران کمبود آب بیش از پیش کل جهان را نگران کرده‌است، به همین خاطر هر صنعتی به نوبه‌ای خود، تلاش می‌کند روشی نوینی را برای مصرف آب ارائه کند تا در مصرف آن صرفه جویی شود.
از مهم‌ترین کارها در کشاورزی صرفه جویی در مصرف آب به وسیله اجرای آبیاری قطرهای است، زیرا آبیاری گیاهان و درختان با این روش به صورت موضعی و با کمترین میزان هدر رفت، انجام می‌شود. در ادامه این مقاله آچارباز در مورد آبیاری قطرهای و انواع روش‌های آن صحبت خواهیم کرد.
فهرست محتوا
آبیاری قطره ای چیست؟
یکی از انواع آبیاری، آبیاری قطرهای است که به صورت موضعی و فشار کم آب رسانی به گیاهان انجام می‌شود. در این روش با کمک قطره چکان و نوارهای تیپ آب به آهستگی پای درخت ریخته می‌شود و در مصرف آب صرفه‌جویی شده و همچنین سبب بازدهی آبیاری می‌شود. در روش آبیاری قطرهای مساحت و عمق کمی از سطح خاک خیس می‌شود و میزان تبخیر آب نیز کاهش می‌یابد.
مکانیزم کاری سیستم آبیاری قطرهای به اینصورت است که آب از شبکه لوله‌ها و خروجی نوار تیپ و قطره چکان‌ها عبور می‌کند، در واقع آبیاری قطرهای نوعی آبیاری تحت فشار است، اگر سیستم آبیاری قطرهای با کیفیت بالا طراحی و نصب شود، از روش سطحی و بارانی کارایی بالاتری دارد. برای آشنایی کامل با چگونگی نصب با کیفیت تجهیزات آبیاری قطرهای، می‌توانید مقالهراهنمای نصب آبیاری قطرهای را مطالعه کنید.
انواع روش‌های آبیاری قطرهای
برای اجرای آبیاری قطرهای چند روش متفاوت وجود دارد. که براساس شرایط اقلیمی منطقه، الگوی کشت محصول و نتایج آزمایشات آب و خاک می‌توان بهترین روش آبیاری قطرهای برای هر منطقه را مشخص کرد.
اگر هنگام طراحی یا اجرای یکی از روش‌های آبیاری قطرهای تخصص کافی نداشته باشید، ممکن است نتوانید بهترین روش را انتخاب کنید. توصیه می‌کنیم قبل از هر اقدامی مقاله اشتباهات رایج در آبیاری قطره ای+ راه حل آنها را مطالعه کنید تا دچار اشتباهات رایج این حوزه نشوید.
- آرایش یک طرفه
در روش آبیاری یک طرفه، آب به وسیله‌ی خط لوله 16 میلیمتری که متشکل از قطره چکان‌هایی با فواصل منظم است به پای درختان و گیاهان ریخته می‌شود. در روش یک طرفه، لوله‌ها از یک سمت درختان یا گیاهان عبور می‌کنند.
برای هر ردیف کشت، یک لوله فرعی مجزا نصب می‌شود که قطره چکان‌هایی با فواصل مناسب دارد، روش آرایش یک طرفه برای محصولات ردیفی مثل صیفی جات و گیاهان یک ساله کاربرد دارد، اگر از این روش برای آبیاری درختان استفاده می‌کنید بهتر است فاصله بین درختان کمتر از 2.5 متر باشد.
- آرایش دو طرفه
در روش آبیاری دو طرفه از دو خط لوله مخصوص آبیاری 16 میلیمتری استفاده می‌شود که روی آنها قطره چکان وجود دارد، از دو طرف کشت، دو لوله فرعی عبور می‌کند تا آب را به محصول برساند.
اگر باغی دارید که درختان کهنسال دارد و نهال و درخت تازه‌ای نکاشته‌اید از این روش برای آبیاری استفاده کنید، زیرا درختان شما به آب بیشتری نیاز دارند. دقت کنید که این روش برای زمین یا باغی مناسب است که فاصله بین گیاهان و درختان آن کمتر از 3 متر باشد.
- آرایش لوپ یا حلقه‌ای
در آرایش لوپ یا حلقه‌ایاز یک طرف ردیف گیاهان، خط لوله 16 میلیمتری عبور می‌کند و پس از رسیدن لوله به پای گیاه با استفاده از سه راهی فشاری 16 میلیمتری یک خط لوله 16 میلیمتری دیگر به خط لوله قبلی انشعاب داده می‌شود.
اگر باغ شما درختان جوانی دارد که فاصله بین آنها بیش از 4 متر است از روش لوپ استفاده کنید، اما اگر درختان کهنسال دارید در این روش بهتر است تعداد قطره چکان‌ها را اضافه کنید.
- آرایش کوزه‌ای یا سفالی
روشی شبیه آبیاری قطرهای با آرایش یک طرفه و دو طرفه است، با این تفاوت که لوله‌های لنترال در سطح خاک یا کمی زیر خاک قرار گرفته و به جای قطره چکان از سفال یا کوزه‌های خاصی استفاده می‌شود که دارای طول تقریبی 15 تا 25 سانتیمتر و قطر تقریبی 5 تا 10 سانتیمتری هستند. کوزه‌ها را در عمق 40 سانتیمتری خاک دفن می‌کنند و دور تا دور آنها شن می‌ریزند تا آب موردنیاز گیاهان تامین شود.
- آبیاری قطرهای با تیپ
از روش‌های دیگر آبیاری قطرهای، آبیاری نواری یا تیپ است که در آن از نوارهایی با ضخامت کم استفاده می‌شود، سوراخ‌ها یا قطره چکان‌های تعبیه شده روی لوله فشاری آب را به ریشه گیاه می‌رساند. لوله‌های فشاری انعطاف پذیری بالایی دارند و روشی مناسب برای آبیاری گیاهان یکساله، ردیفی یا بوته‌ها و صیفی جات هستند. نوارهای آبیاری در این روش سه مدل بغل دوخت، پلاک دار و وسط دوخت هستند.
- آبیاری قطرهای زیر سطحی
روشی شبیه آبیاری دو طرفه است، در این روش مقداری از خاک اطراف گیاه برداشته می‌شود و لوله را زیر خاک مدفون می‌کنند، سپس خط لوله 16 میلیمتری دریپ‌دار را در عمق 40 سانتیمتری خاک قرار می‌دهند.
قطره چکان‌های مخصوص، آب موردنیاز گیاهان را به آنها می‌رسانند، روش آبیاری زیر سطحی برای مناطقی با منابع آبی کم بسیار کاربردی است.
انتخاب تجهیزات مناسب آبیاری قطره ای
برای راه اندازی یک سیستم آبیاری قطرهای به تجهیزات مختلفی نیاز است که در ادامه به برخی از آنمها اشاره می‌کنیم:
- تانک کود
- سیستم بک واش
- شیر کنترل فشار
- لوله اصلی
- لوله آبرسانی
- لوله‌های جانبی
- قطره چکان‌ها
- شیرهای یک طرفه
- دستگاه تزریق کود و سم
- صافی شن
- دستگاه کلر زنی
برای مطالعه بیشتر در مورد تجهیزات آبیاری قطرهای می‌توانید مقاله راهنمای خرید تجهیزات آبیاری قطرهای را بخوانید.
