با رسیدن فصل گرما، بار دیگر بحث خنککنندهها داغ شده است. در این مطلب با هم به شکلی خلاصه، کولرهای آبی و گازی را بررسی میکنیم و از فواید و مضرات آنها میگوییم، تا بهترین انتخاب را برای فضای منحصر به فرد خودتان داشته باشید.
شما وقتی به تابستان فکر میکنید چه چیزی یادتان میآید؟ روزهای طولانی و آفتابی، شهرهایی که گرمتر از همیشهاند؟ تشنگی و گرمازدگی؟
یکی از بهترین خاطرات تابستان برای هر کدام از ما، خوابیدن زیر باد خنک کولر، آن هم در روزهایی است که گویی بعد از ظهرشان تمامی نداشت. یک کولر مناسب، چه آبی باشد و چه گازی یا حتی کولرهای مدرن، اگر به درستی انتخاب و سرویس شود فضا را خنک نگه میدارد و باعث میشود در تابستان هم راحتتر زندگی کنید و بر اثر گرما، بیطاقت، بیاشتها و بیاعصاب نباشید.
کولرهای آبی، خنککنندههایی با سابقه تاریخی
کولر آبی در واقع با یک فرایند سرمایش کار میکند که روشی بسیار قدیمی برای خنک کردن است. فرایند سرمایش تبخیری، در تمدنهای باستانی ایران و مصر برای خنک کردن فضا به کار میرفته اما کولرهای آبی که امروز در خانههایمان داریم، فرزندان اختراعی هستند که حدود صد و بیست سال پیش بهوجود آمدهاند. خنککنندههای تبخیری ابتدای قرن بیستم وارد بازار شدند.
سرمایش تبخیری از “بخار شدن آب” به عنوان جاذب گرما استفاده میکند (چون آب برای بخار شدن، گرمای فضا را میگیرد)، طبیعی است که هرچه آب کولر بیشتر باشد، قدرت خنککنندگی آن هم بیشتر میشود.
کولر آبی چطور کار میکند؟
در کولرهای آبی، آب توسط یک پمپ الکتریکی از تشتک به قسمت بالای پوشالها میرود و بعد روی پوشالها میریزد و آنها را خیس نگه میدارد. بعد، عبور هوا از روی پوشالها آب روی آنها را تبخیر میکند. از آنجایی که آب، برای تبخیر شدن گرمای هوای اطرافش را جذب میکند، باعث خنک شدن هوا میشود. این هوای خنک با رطوبت حدود ۹۰ درصد وارد فضا میشود، بنابراین کولر آبی برای نقاطی که آب و هوای خشک دارند، گزینه خوبی محسوب میشود.
اما اگر در مناطق شرجی زندگی میکنید بهتر است به فکر تعویض کولر باشید چون کولر آبی، فضا را مرطوب یا به اصطلاح دمکرده میکند. همچنین به دلیل این که کولر آبی فضای اطرافش را خنک میکند و هوای سرد هم دیرتر از هوای گرم جابهجا میشود، سرعت خنک کردنش پایین است. بنابراین برای سالنهای بزرگ بهتر است از خنککنندههای دیگر استفاده کنید.
کولر گازی چیست؟
کولرهای گازی هم مثل کولرهای آبی مدرن، اختراعی قرن بیستمی هستند، اما برخلاف کولرهای آبی که سیستم خنککنندهشان بر مبنای حضور آب کار میکند، سیستم کولر گازی با تبدیل گاز به مایع و سپس مایع به گاز، سرما تولید میکند (در واقع گرما را از فضا میگیرد).
کولرهای گازی انواع مختلفی دارند:
کولرهای یکتکه یا پنجرهای، کولرهای دوتکه (اسپلیت)، کولرهای پرتابل (قابل حمل)، کولرهای ایستاده و کولرهای توکار
چرخهای که کولرهای گازی با استفاده از آن فضا را خنک میکنند “سیکل تبرید تراکمی” نام دارد، این سیکل گرمای هوای داخل را میگیرد و در بیرون دفعش میکند. در بعضی مدلهای کولر گازی میشود این سیکل را معکوس کرد تا کولر تبدیل به یک پمپ حرارتی شده و گرما را به داخل بیاورد. بنابراین میشود گفت که کولر گازی یک اختراع چهارفصل محسوب میشود!
کولرهای گازی چطور کار میکنند؟
وقتی شما دکمه روشن کولرهای گازی را میزنید، الکتروموتور فن داخلی شروع به کار میکند. گاز سردی که به صورت بخار و با فشار کم داخل مخزن کولر است، توسط کمپرسور (فشردهکننده) مکیده شده و فشار و دمایش بالا میرود. این گاز، به دلیل گرمای بیشتر نسبت به هوای بیرون، حرارتش را به هوا منتقل کرده و مایع میشود. این مایع در لولههای داخلی گاز جریان پیدا میکند، حرارت هوا را جذب کرده و هوا خنک میشود.
کولر آبی یا کولر گازی؟
هر کدام از انواع این کولرها بسته به فضای شما و سبک زندگیتان میتوانند مناسب باشند. یکی از اولین نکاتی که باید در زمان انتخاب کولر به آن توجه کنید، مصرف برق است. اگر در خانه شما کولر آبی به شکل متوسط، ده ساعت در روز روشن باشد، ماهانه ۱۲۰ کیلووات ساعت برق مصرف خواهید کرد، در صورتی که با استفاده از کولر گازی میزان مصرف برق کولر شما به ۷۵۰ کیلو وات ساعت خواهد رسید. سوی دیگر ماجرا اما این است که کولر آبی برای مصرف آب، پرضرر است. هر کولر آبی بسته به ظرفیتش، بین ۲۶٫۵ تا ۴۵ لیتر در ساعت آب مصرف میکند (یعنی در شبانهروز مقداری معادل ۷۰۰ لیتر).
از طرفی اگر فضای شما بسته است، پنجره ندارید یا پنجرههایتان کوچک هستند، کولر آبی برای شما گزینه خوبی نیست چون هوا را خیلی مرطوب و شرجی خواهد کرد.
کولرهای گازی با وجود مصرف بالای انرژی، هوای داخل خانه را به درون خود کشیده و خنک میکنند بنابراین میتوانید از سلامت هوای خنکشان مطمئن باشید. این نکته را هم فراموش نکنید که اگر در اتاقتان کولر گازی نصب کردهاید، مکان باید بهطور کامل از محیط بیرون ایزوله باشد؛ ولی کولر آبی نیازی به ایزوله کردن فضا ندارد.
آخرین نکته این که کولر گازی فضای شما را سریعتر از کولر آبی خنک میکند و چون رطوبتی وارد فضا نمیکند میتوان اسم تهویه مطبوع به آن داد (کولر آبی فقط دما را کاهش میدهد، کولر گازی دما و رطوبت را همزمان کم میکند) و در بعضی از مدلها، با داشتن فیلتر ، ذرات معلق در هوا را از هوای اتاق جدا میکند.
دیدگاه بگذارید