آشنایی با قطعات کولر آبی

کولر آبی دارای سیستم پیچیده‌ای نیست و شما بدون تخصص خاصی قادر به سرویس آن هستید. فقط باید ابتدای کار تمامی قطعات کولر آبی را بشناسید تا بهتر بتوانید سرویس کولر آبی را به بهترین شکل انجام دهید. در این بحث به بررسی قطعات کولر آبی می‌پردازیم.

در کولر آبی دو فرایند انجام می‌شود، یکی گردش هوا و دیگری گردش آب. هر کدام از این فرآیندها با یک سری از قطعات داخلی کولر آبی انجام می‌شوند. در هر کولر 3 دسته قطعه وجود دارد. قطعات الکتریکی، مکانیکی و ثابت. در ادامه نام قطعات داخلی کولر آبی و ویژگی های آنها را شرح خواهیم داد.

قطعات الکتریکی کولر آبی

قطعات الکتریکی شامل قسمت‌هایی هستند که از طریق برق، انرژی لازم برای حرکت را کسب می‌کنند. این قطعات الکتریکی به قطعات مکانیکی متصل شده و موجب حرکت آن‌ها می‌شوند. این قطعات نسبت به سایر بخش‌ها از حساسیت بیشتری برخوردار هستند. زیرا در صورتی که دچار خرابی شوند یا بسوزند، هزینه تعمیر و یا تعویض‌شان بسیار گران خواهد بود. پس بیشتر مراقب قسمت‌های الکتریکی کولر باشید.

تعمیر و تعویض این قطعات باید توسط کارشناس مجرب و متخصص در این زمینه انجام شود. خودتان نباید اقدام به تعمیر این بخش‌ها کنید.

1- موتور کولر (دینام)

منبع انرژی تمامی کولرهای آبی از طریق موتور تامین می‌شود و فرآیند گردش هوا را برعهده دارد. موتورهای برق را به صورت دو دور طراحی کرده‌اند. به این صورت که شما قادر هستید از دو سرعت موتور برق استفاده کنید. با چرخش موتور کولر، پولی کوچک به حرکت درآورده، تسمه را می‌چرخاند و در نهایت پولی بزرگ شروع به حرکت می‌کند. با چرخش پولی بزرگ‌تر، محور پروانه نیز چرخیده و در نهایت پروانه هم حرکت می‌کند. نتیجه این فرآیند تولید باد است.

موتور برق از احساسیت بالایی برخوردار است و پیشنهاد می‌شود کولر را در ساعات طولانی با سرعت تند روشن نکنید. استفاده از کولر با دور تند، مصرف انرژی را هم افزایش خواهد داد.

هر زمانی که کولر را سرویس می‌کنید، موتور را نیز تمیز کرده و در آخر آن را روغن‌کاری کنید. این روغن‌کاری موجب می‌شود موتور روان کار کند و دیرتر فرسوده شود.

مراقب باشید لوله‌های توزیع آب به شکلی تنظیم نباشند که آب روی موتور پاشیده شود.

2- پمپ آب کولر (واتر پمپ)

قطعه‌ی مهم دیگر در کولر آبی، پمپ آب است که نقش آن کمتر از دینام نیست. این بخش فرآیند انتقال آب را انجام می‌دهد. این قطعه، آب را به بخش‌هایی بالایی کولر انتقال داده و پوشال‌ها را خیس می‌کند.

شما با زدن کلید پمپ آب، آن را روشن می‌کنید و بعد از خیس شدن پوشال‌ها، با زدن کلید موتور، دینام را روشن می‌کنید.

حساسیت این بخش کمتر از موتور نیست و باید در هر بار سرویس کولر، آن را نیز بررسی کنید. پمپ آب داخل تشتک قرار می‌گیرد و آب از قسمت زیرین آن داخل پمپ کشیده می‌شود و از طریق شلنگ انتقال به لوله‌های توزیع وارد می‌شود. برای اینکه دهانه این شلنگ دچار گرفتگی نشود، در قسمت کف پمپ یک سبد قرار دارد تا هم رسوب آب را بگیرد و هم در صورت وجود اشیاء ریز داخل آب، مانع از ورود آن‌ها به شلنگ شود.

در زمان سرویس کولر آبی باید سبد پمپ آب را تمیز کنید تا رسوب‌های آن جدا شوند. با استفاده از یک میله نازک فلزی، شلنگ را تمیز کنید تا در صورت گرفتگی برطرف شود. در نهایت واتر پمپ را روغن‌کاری کنید.

3- جعبه تقسیم برق کولر آبی

برق کولر باید از طریق یک قطعه تامین و به قطعات الکتریکی منتقل شود. جعبه تقسیم برق کولر انرژی الکتریکی را دریافت کرده و به قطعات کولر می‌فرستد. شما با قطع و وصل کردن کلید برق، به این جعبه تقسیم فرمان روشن و یا خاموش می‌دهید. این قسمت هم باید در جایی از بدنه کولر قرار گیرد تا مرطوب نشود و مشکلات جبران ناپذیر پدید نیاورد.

قطعات مکانیکی کولر آبی

قطعات مکانیکی، انرژی حرکتی را از قطعات الکتریکی دریافت می‌کنند. این قطعات شامل شناور، تسمه، پولی‌ها و پروانه می‌شوند. بهترین روش برای نگهداری صحیح از این بخش‌ها، روغن‌کاری به موقع است.

1- شناور کولر آبی

شناور عمل قطع و وصل کردن ورود آب به داخل تشتک را انجام می‌دهد. در صورتی که تشتک خالی باشد، شناور در پایین‌ترین وضعیت خود قرار دارد، در این حال، آب تا زمانی که تشتک پر شود، با شدت وارد آن می‌شود. به محض اینکه تشتک پر شد، شناور به صورت خودکار جریان آب را قطع می‌کند.

هر بار که مقدار آب موجود در کولر کم شود، شناور دوباره شیر را باز می‌کند. حال اگر شناور کولر تنظیم نباشد، بیش از حد آب وارد تشتک کولر شده و در نهایت با سرریز شدن آب روبرو خواهید شد. یا برعکس این، اگر کمتر از مقدار استاندارد آب وارد کولر شود، موجب خیش نشدن پوشال‌ها شده و کولر باد خنک نخواهد داشت. در مقاله نحوه تنظیم شناور کولر آبی در این مورد بیشتر توضیح داده شده است.

شناورهای امروزی دارای درجه‌بندی روی بنده هستند و برای تنظیمات بهتر به شما کمک می‌کنند.

2- پولی‌های کولر آبی

پولی از اجزا مکانیکی کولر است که موجب حرکت پروانه می‌شود. پولی کوچک به موتور وصل است و پولی بزرگ به پروانه. تسمه به دور آن‌ها چرخیده و پروانه را به حرکت درمی‌آورد. هر زمانی که کولر را سرویس می‌کنید باید پولی‌ها را روغن‌کاری کنید. خشک بودن پولی‌ها موجب صدای بلند در حین چرخش می‌شود.

3- تسمه کولر آبی

تسمه در کولر موجب حرکت پولی بزرگ و در نهایت چرخش پروانه می‌شود. تسمه به دور پولی کوچک که به موتور متصل است و همچنین پولی بزرگ می‌چرخد و انرژی حرکتی را به از موتور به پروانه منتقل می‌کند. اگر تسمه بیش از حد سفت و یا شل باشد، هم صدای آزاردهنده ایجاد می‌کند و هم ممکن است پاره شود. درصورتی که مشاهده کردید تسمه پوسیده شده، آن را تعویض کنید.

4- پروانه کولر آبی

در مرکز کولر یک مخزن حلزونی شکل دیده می‌شود که پروانه داخل آن قرار دارد. با چرخش پروانه باد تولید شده و از طریق کانال وارد ساختمان می‌شود.

در صورتی که پروانه تنظیم نباشد، به درستی حرکت نمی‌کند و درصد بالایی از قدرت موتور را هدر می‌دهد. بالانس نبودن فن یا همان پروانه موجب ایجاد لرزه در تمام بدنه کولر می‌شود. یاتاقان‌های پروانه هم باید محکم و روغن‌کاری شوند تا عملکرد فن را تحت‌الشعاع قرار ندهند.در صورت خرابی پروانه باید به فکر تعویض پروانه کولر آبی باشید.

قطعات ثابت کولر آبی

در کنار قطعات الکتریکی و مکانیکی، قطعات دیگری هم قرار دارند که ثابت هستند. قطعاتی از قبیل بدنه، دریچه‌ها، پوشال، شیر تخلیه و شبکه آبرسانی.

1- بدنه کولر آبی

بدنه کولر آبی مکعب فلزی است که از 4 ستون، سقف و کفی تشکیل شده است. این بدنه فلزی بسیار مقاوم است و در برابر تغییرات آب‌وهوایی آسیب‌پذیر نیست.

برای اینکه عمر بدنه کولر بیشتر شود، درصورتی که قسمت‌هایی از بدنه دچار رنگ پریدگی شد، بهتر است آن را ترمیم کنید. کف کولر نیز ممکن است دچار پوسیدگی شود که ترمیم سوراخ کف کولر با انواع عایق را باید در اسرع وقت انجام داد.

2-دریچه‌های کولر آبی

در سه طرف بدنه کولر دریچه‌های مشبک قرار دارند و داخل این دریچه‌ها را پوشال می‌بندند. در صورتی که روی سطح دریچه‌ها رسوب مشاهده کردید، با فرچه آن‌ها را تمیز کنید. وجود رسوب مانع از جریان هوا ب داخل کولر می‌شود.

3- پوشال کولر آبی

رشته‌های کوتاه و نازک چوبی که در بسته‌های توری قرار می‌گیرند و روی دریچه‌ها بسته می‌شوند پوشال نام دارند. با خیس شدن این پوشال‌ها، بادی که از چرخش پروانه تولید می‌شود، خنک شده و فضای خانه لطیف و مرطوب می‌کند.

تعویض پوشال باید هر دوسال یکبار انجام شود. همچنین در زمان سرویس کولر، باید پوشال‌ها را بشویید تا مانع از تجمع آلودگی، قارچ و میکروب شود. هرچه پوشال‌ها سالم‌تر، تمیزتر و مرطوب‌تر باشند، فشار کمتری به موتور کولر وارد می‌شود. در انتخاب پوشال باید دقت شود تا ابعاد آن با سایز کولر یکی باشد.

4-شیر تخلیه کولر آبی

شیر تخلیه در کفی کولر قرار دارد و در صورت پر شدن بیش از حد کولر از آب، آب اضافی را تخلیه می‌کند. همچنین در صورتی که بخواهید کولر را بشویید، شیر را باز کرده تا آب از کولر خارج شود.

5- شبکه آب‌رسانی کولر آبی

زیر سقف کولر، شبکه آبرسانی قرار دارد. آب کولر از طریق واتر پمپ و شلنگ انتقال، به لوله‌های توزیع یا همان شبکه آبرسانی منتقل می‌شود. این لوله‌ها به شکلی طراحی شده‌اند که پوشال‌ها را خیس کنند. در صورتی که این لوله‌ها دچار رسوب و گرفتگی شوند و یا به درستی تنظیم نباشند، پوشال‌ها خیس نشده و باد کولر گرم می‌شود.

بهتر است گاهی با استفاده از یک میله نازک فلزی و یا فنری سیمی، داخل این لوله‌ها را از وجود رسوب پاک کنید.

قطعات موتور کولر آبی قابل تعویض و تعمیر هستند؟

بله، موتور کولر آبی از بخش‌های مقاوم آن است که از چندین قطعه مجزا تشکیل شده است. گاهی ممکن است موتور کولر دچار مشکل شود و تصور کنید که موتور سوخته و باید آن را تعویض کنید. اما در بیشتر مواقع فقط با تعویض یک قطعه کوچک داخل موتور، می‌توانید دوباره از آن استفاده کنید. تعویض قطعات موتور کولر آبی خیلی هزینه‌بر نیست.

آیا کارخانجات تولید کولر آبی، خودشان هم تولید کننده قطعات کولر آبی هستند؟

تمامی تولیدکنندگان کولر آبی، قطعات یدکی هم تولید می‌کنند، اما این دلیل نمی‌شود که اگر برای مثال به شناور کولر آبی نیاز دارید، حتما باید شناوری همنام با برند کولر خریداری کنید. زیرا بسیاری از شرکت‌ها اقدام به تولید قطعات یدکی با برندهای متفاوت می‌کنند، اما کارشان تولید کولر نیست.

تا اینجای مقاله با تمام قطعات کولر آبی آشنا شده اید. اما  نکته مهم این است که بعد از مدتی برای هرکدام از قطعات اصطحلاک بوجود خواهد آمد؛ پیشنهاد می کنیم قبل از این که خرابی برای هرکدام  از قطعات بوجود بیایید حتما به یک سرویس کار کولر مراجعه کنید. اما مطمئنا بعد از استفاده طولانی مدتی از کولر مطمئنا نیاز به تعمیر کولر آبی خواهید داشت.