اصطلاحات پایه برق که هر کسی باید بداند
اختراع برق را میتوان به عنوان یکی از اصلیترین پایههای پیشرفت تکنولوژی به شمار آورد. برق در بسیاری از زمینههای مختلف زندگی و فعالیتهای روزمره مورد استفاده قرار میگیرد. به همین دلیل آشنایی با اصطلاحات پایه برق و مفاهیم آن برای هر فردی ضروری است. البته توجه داشته باشید بهتر است فعالیتهای مرتبط با برق را به کارشناس مربوطه بسپارید اما آشنایی اولیه میتواند در موارد زیادی کمک کننده باشد. به همین دلیل در ادامه اصطلاحات پایه برق را بیان میکنیم تا اطلاعات بیشتری در این حوزه داشته باشید. اگر برای برقکاری ساختمان نیاز به کارشناس ماهر و باتجربه دارید، میتوانید از طریق سایت یا اپلیکیشن آچارباز درخواست خود را ثبت کنید.
مهمترین اصطلاحات پایه برق
اصطلاحات و مفاهیم برق بسیار گسترده هستند و آشنایی با آنها برای تمام افراد مفید است. این اصطلاحات با توجه به حوزههای مختلف برق متفاوتند. در این مقاله سعی شده پایهترین و اساسیترین اصطلاحات معرفی شوند.
اینورتر
به دستگاهی که برای تبدیل ولتاژ مستقیم به متناوب مورد استفاده قرار میگیرد، اینورتر گفته میشود. دستگاههای مهمی که به ولتاژ متناوب نیاز دارند، از اینورتر استفاده میکنند.
باتری
باتریها به عنوان منبع تغذیه شناخته میشوند. باتریها مجموعهای از سلولها هستند که فعل و انفعالات الکتروشیمیایی درون آنها به صورت رفت و برگشت انجام میشود. هر سلول درون باتری دارای صفحه مثبت و منفی جداگانهای است که از مادهای به نام الکترولیت تشکیل شدهاند. عملکرد اصلی باتری با توجه به این فرآیدها اتفاق میافتد.
برق تک فاز
به برق مورد استفاده در تمام خانهها و ساختمانهای اداری برق تک فاز گفته میشود. این برق جریانی است که از دو رشته سیم به نامهای فاز و نول عبور میکند. اختلاف پتانسیل میان این دو رشته 220 ولت است.
برق سه فاز
از برق سه فاز در کارخانهها و نیروگاههای صنعتی بزرگ که دارای شبکههای بزرگ و پرقدرت هستند، استفاده میشود. جریان الکتریکی در برق سه فاز از سه رشته سیم عبور میکند که اختلاف پتانسیل آن 380 ولت است. برق سه فاز برای انتقال برق از نیروگاهها به منابع مورد استفاده شهری استفاده میشود. کابلهای برق و سیم کشیهایی که تا نزدیکی محل زندگی استفاده میشوند، برق سه فاز هستند.
ولتاژ ورودی
یکی دیگر از مفاهیم ابتدایی برق ولتاژ ورودی است. به ولتاژی که دستگاه با آن شروع به کار میکند، ولتاژ ورودی گفته میشود. به ولتاژ ورودی، محدوده ولتاژ نیز گفته میشود. توجه داشته باشید این ولتاژ با ولتاژ کاری دستگاه متفاوت است. به عنوان مثال ولتاژ ورودی یک دستگاه از 120 تا 220 ولت است اما ممکن است دستگاه در هر لحظه با ولتاژی به اندازه 130 ولت کار کند. به این ولتاژ 130 ولت، ولتاژ کاری گفته میشود.
ولتاژ خروجی
زمانی که ولتاژ از مسیر مدار الکتریکی عبور میکند، به دلیل گذر از مقاومتها و خازنها، ولتاژ تا حدودی تغییر میکند. این ولتاژ اغلب کمتر از مقدار ورودی است، زیرا مقداری از انرژی در مسیر مدار هدر میرود. به این ولتاژ، ولتاژ خروجی گفته میشود. ولتاژ خروجی نیز یکی دیگر از مفاهیم پایه برق است که باید با آن آشنا باشید.
برق فشار قوی
برق فشار قوی یا جریان مستقیم با ولتاژ بالا، نوعی سیستم انتقال انرژی الکتریکی است. از این روش برای انتقال انرژی در مقیاسهای بزرگ استفاده میشود. برق فشار قوی بهترین جایگزین برای روشهای سنتی است که از جریان متناوب استفاده میکنند.
فیوز
یکی دیگر از مواردی که در مقاله اصطلاحات پایه برق باید به آن اشاره کنیم، فیوز است. فیوز قطعهای است که در مدارهای الکتریکی استفاده میشود و وظیفه آن حفاظت از دستگاهها در مدار است. یکی از کاربردهای رایج آن برای حفاظت از برق منازل است. در صورتی که جریان ورودی به صورت ناگهانی افزایش یابد، فیوز جریان را بهطور کامل قطع میکند تا از خطراتی مانند آتش سوزی جلوگیری کند. این جریان اضافی ممکن است به قطعات و بخشهای مختلف مدار آسیب برساند و فیوز با قطع کردن آن از این آسیب جلوگیری میکند. فیوزها انواع مختلفی دارند که با توجه به جریان عبوری و زمان واکنش طراحی و تولید میشوند.
کلید محافظ جان
وظیفه فیوز قطع جریان در حالتی بود که جریان ورودی از مقدار مجاز بیشتر شود. اما در صورتی که میزان جریان رفت و برگشت با یکدیگر برابر نباشند، اختلافی میان آنها ایجاد شده و احتمال نشتی در جریان وجود دارد. فیوزها معمولا این نشتی را شناسایی نمیکنند و ممکن است باعث بروز آتش سوزی و برق گرفتگی شود. کلید محافظ جان در این مواقع میتواند نشتی را شناسایی و از بروز مشکلات بعدی جلوگیری کند.
فازمتر
فازمتر وسیلهای بسیار کوچک شبیه به پیچ گوشتی است که یک لامپ کوچک روی آن قرار داده شدهاست. این لامپ هنگام تماس با خطوط جریان الکتریکی در صورت برقراری جریان روشن میشود. به این صورت میتوانید از قطع یا وصل بودن جریان اطمینان حاصل کنید.
جریان متناوب
جریان متناوب یا AC از صفر شروع شده و تا مقدار مثبت مشخصی افزایش پیدا میکنند. پس از آن دوباره کاهش یافته و به صفر میرسند. در دور بعد از صفر به جریان ماکزیمم منفی رفته و دوباره به صفر بر میگردد. این چرخه به صورت دائم ادامه دارد.
جریان مستقیم
جریان مستقیم که به آن DC گفته میشود، جریانهایی هستند که به کمک باتری یا القای الکترومغناطیسی ایجاد میشوند. این جریان به صورت یکطرفه ایجاد میشود.
ژنراتور
ابزارهایی کاملاً کاربردی محسوب میشوند که برای تبدیل انرژی مکانیکی به انرژی الکتریکی استفاده میشوند. ژنراتورها انواع مختلفی دارند و جریان را به شکلهای مختلف مستقیم DC یا جریان متناوب AC ایجاد میکنند.
برقگیر
گاهی اوقات در اثر اتفاقات مختلف، ولتاژ اضافهای به شبکه وارد میشود. در این حالت برای محافظت از شبکه و تخلیه این ولتاژ از اتصال به زمین استفاده میشود. در واقع شبکه به کمک برقگیر به زمین متصل میشود تا میزان ولتاژ اضافه به زمین منتقل شود. این ولتاژ اضافه در اثر اتفاقاتی مانند صاعقه، قطع ناگهان بار، اتصال کوتاه، سوئیچینگ و … ایجاد میشود.
علاوه بر ابزارهای و اصطلاحات پایه برق گفته شده، برخی از واحدهای برق نیز وجود دارند که آشنایی با آنها نیز خالی از لطف نیست.
- آمپر: آمپر به میزان قدرت یا شدت جریان الکتریکی گفته میشود.
- هرتز: هرتز در برق واحد فرکانس است که به صورت یک سیکل در ثانیه اندازه گیری میشود.
- کیلو وات: توان لازم برای انجام دادن کار است که به صورت ژول بر ثانیه اندازه گیری میشود.
- ژول: اندازه انرژی الکتریکی گفته میشود که معادل با کار انجام شدهاست.
- ولت: اختلاف پتانسیل بین دو نقطه با ولت اندازه گیری میشود.
در این مقاله آچارباز اصطلاحات پایه برق که هر کسی باید بداند را مطرح کردیم. اما انجام برقکاری ساختمان کاری بسیار تخصصی است که به تجربه و مهارت بالای برقی نیازمند است از همین رو در صورت نیاز میتوانید از کارشناسان خبره آچارباز کمک بگیرید.